پاسخ بیوشیمیایی و عملکردی نعناع فلفلی (mentha piperita l.) به محلول‌پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط تغذیه نیتروژنی

روش‏های مختلفی به‌منظور افزایش تولید متابولیت‏های ثانوی در گیاهان دارویی استفاده می‏شود، ازجمله آنها افزودن الیسیتورها به گیاهان است. سالیسیلیک اسید اثر مثبتی در رشد و عملکرد گیاهان با اثر بر جذب عناصر معدنی دارد. برای بررسی پاسخ نعناع فلفلی (mentha piperita l.) به کاربرد سالیسیلیک اسید در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایش زراعی دوساله، در سال‏های 93-1392 و 94-1393 اجرا گردید. آزمایش به‌صورت اسپلیت پلات بر پایه طرح بلوک‏های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. تیمارها شامل مقدار کود (0، 70، 140، 210 و 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار) به‌عنوان عامل اول و غلظت سالیسیلیک اسید (0، 100، 200 و 300 میکرومولار) به‌عنوان عامل فرعی بود. نتایج نشان داد که در دو سال، بیشترین میزان فعالیت نیترات ردوکتاز در ریشه با کاربرد غلظت 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید و مصرف 280 کیلوگرم ‏نیتروژن ‏در ‏هکتار مشاهده شد. فعالیت این آنزیم در برگ تنها تحت تاثیر نیتروژن قرار گرفت. بیشترین میزان فعالیت آنزیم در برگ (در سال اول و دوم به‌ترتیب 2.87 و 2.82 میکرومولار نیتریت‏ در گرم وزن تازه ‏بر ساعت) با مصرف 280 کیلوگرم نیتروژن در هکتار مشاهده شد. در هر دو سال محتوی نیتروژن و اسید آمینه آزاد در برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید، همزمان با افزایش مقدار کود افزایش یافت. هر دو سال محتوای نیترات، فنول کل و کربوهیدرات محلول برگ با افزایش غلظت سالیسیلیک اسید و مقدار کود کاهش یافت. در سال اول و دوم بیشترین عملکرد تر (به‏ ترتیب 3316.2 و 3480.7 گرم‏ در‏ مترمربع)، خشک (به‏ ترتیب 811.7 و 855.6 گرم‏ در ‏مترمربع) و اسانس (به‏ترتیب 13.01 و 15.2 میلی‏لیتر در مترمربع) با مصرف 210 کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. در مجموع مصرف 210 تا 280 کیلوگرم در هکتار نیتروژن همراه با کاربرد غلظت‏های 200 میکرومولار سالیسیلیک اسید برای دستیابی به عملکرد کمّی و کیفی مطلوب توصیه می‏ شود.