ارزیابی صفات رویشی، عملکرد بذر،کمّیت و کیفیت روغن برخی توده‌ها و ارقام گل‌گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) در شرایط آب و هوایی اهواز

به‌منظور بررسی سازگاری گیاه دارویی گل‌گاوزبان اروپایی (borago officinalis l.) در شرایط آب و هوایی اهواز، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با هشت تیمار، شامل شش توده (اهواز، مشهد، اندیمشک، قزوین، اصفهان و مازندران) و دو رقم اصلاح شده f1 و f2 آلمانی در سه تکرار انجام شد. صفات ارتفاع گیاه، تعداد انشعابات ساقه، تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک گیاه در مرحله گلدهی کامل و وزن هزاردانه، عملکرد بذر و عملکرد بیولوژیکی در انتهای مرحله رشد گیاه اندازه‌گیری شدند. روغن بذر به‌وسیله سوکسله استخراج و توسط دستگاه گازکروماتوگرافی (gc) آنالیز شد. نتایج نشان داد که بین توده‌ها و ارقام اختلاف از نظر صفات مورفولوژیکی وجود داشت. بیشترین و کمترین مقدار صفات تعداد و سطح برگ، وزن تر و خشک بوته، عملکرد بیولوژیک و میزان روغن به‌ترتیب در رقم f1 و توده اصفهان مشاهده شدند. اسیدهای چرب شناسایی شده در بذرها شامل پالمیتیک، استئاریک، اولئیک، لینولئیک، آلفالینولنیک، گامالینولنیک، آراشیدونیک و اروسیک اسید بودند. بیشترین (43/41%) و کمترین (17/21%) مقدار لینولئیک اسید به‌ترتیب از توده‌های اندیمشک و مشهد حاصل شد. توده مشهد دارای بیشترین مقدار اولئیک اسید (60/54%) بود و کمترین مقدار این اسید چرب (18/49%) در توده اندیمشک وجود داشت. بیشترین (15/25%) و کمترین (7/96%) مقدار گامالینولنیک اسید به‌ترتیب در رقم اصلاح شده f1 و توده مشهد حاصل شد. توده‌های مازندران و مشهد به‌ترتیب بیشترین و کمترین مقدار آلفالینولنیک اسید را داشتند. بیشترین مقدار اسیدهای چرب استئاریک اسید و پالمیتیک اسید به‌ترتیب در توده‌های مازندران و اصفهان، و کمترین مقدار اسیدهای چرب یادشده در توده مشهد مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست‌آمده در این پژوهش، تحقیقات بیشتر در زمینه توسعه کشت رقم اصلاح شده f1 در شرایط آب و هوایی خوزستان توصیه می‌گردد.