تاثیر باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن و کود دامی بر عملکرد دانه و اسانس گیاه دارویی سیاهدانه (nigella sativa l.)

به‌منظور بررسی تاثیر کودهای زیستی تامین‌کننده نیتروژن و کود دامی بر عملکرد و اسانس گیاه دارویی سیاهدانه (nigella sativa l.)، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه تحقیقاتی‌ شرکت کشاورزی ران در منطقه فیروزکوه در سال زراعی 1391 اجرا شد. فاکتورهای آزمایش شامل کود دامی در چهار سطح (عدم مصرف، 5/2، 5 و 5/7 تن در هکتار) و باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن در چهار سطح (عدم تلقیح، تلقیح با ازتوباکتر، تلقیح با آزوسپیریلوم و تلقیح توام با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم) بودند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که بیشترین ارتفاع بوته (47/8 سانتی‌متر)، درصد اسانس در دانه (0/14%) و عملکرد اسانس (768/31 گرم در هکتار) در کاربرد 7/5 تن کود دامی در هکتار بدست آمد، در حالی‌که بیشترین عمل556/22 کیلوگرم در هکتار) از تیمار پنج تن کود دامی در هکتار حاصل شد. کمترین میزان صفات مورد بررسی از تیمار شاهد یا عدم مصرف کود دامی بدست آمد. بیشتر صفات تحت تاثیر مثبت و معنی‌دار تلقیح بذر با باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپیریلوم قرار گرفتند. بیشترین ارتفاع (49/61 سانتی‌متر)، عملکرد دانه (553/41 کیلوگرم در هکتار)، شاخص برداشت (37/71%)، عملکرد زیستی (1697/21 کیلوگرم در هکتار) و عملکرد اسانس (664/09 گرم در هکتار) از تلقیح توام بذر با ازتوباکتر و آزوسپیریلوم بدست آمد. کمترین مقادیر نیز از تیمار شاهد یا عدم تلقیح بذر با باکتری‌های تثبیت‌کننده نیتروژن بدست آمد.

Effects of nitrogen fixing bacteria and manure application on seed yield and essential oil content of black cumin (Nigella sativa L.)

In order to assess the effects of nitrogen fixing bacteria and manure application on yield and essential oil of black cumin (Nigella sativa L.), an experiment was carried out at the RAN Research Station in Firouzkouh in 2012. The study was conducted in a 4×4 factorial experiment, arranged in a randomized complete blocks design with three replications. The treatments consisted of 4 levels of manure (0, 2.5, 5 and 7.5 ton ha1) and 4 levels of fixing bacteria (Control, Azotobacter, Azospirillum and Azotobacter + Azospirillum). The present results showed that the highest height (48.7 cm), essential oil percentage (0.14 %) and essential oil yield (768.31 g ha1) were obtained after using 7.5 ton manure ha1. While, the highest biological yield (1829.16 kg ha1) and seed yield (556.22 kg ha1) were obtained by 5 ton manure ha1. Results of this investigation showed that the maximum plant height (49.61 cm), seed yield (553.41 kg ha1), harvest index (37.71 %), biological yield (1697.21 kg ha1) and essential oil yield (664.09 g ha1) were obtained when Aotobacter+Azospirillum was inoculated with black cumin seeds simultaneously. Combined application of nitrogen fixing bacteria and manure could be helpful in developing of production and yield in Nigella sativa L.