تاثیر باورهای ایمانی و نقش میانجی اخلاق حرفه‌‌ای بر عدم‌ درستکاری حسابداران در تهیه صورت‌های مالی

افزایش میزان تقلب‌‌‌های گزارشگری به ورشکستگی شرکت‌‌‌های بزرگ و در سطح کلان به بحران‌‌ها و رسوایی‌‌‌های مالی منجر می‌شود و به‌تبع این بحث؛ عدم‌درستکاری حسابداران در کانون توجه نهاد‌ها و بازار‌‌های مالی قرار می‌گیرد؛ ازاین‌رو با توجه تئوری نمایندگی که رابطه بین مالک و مدیر را بررسی می‌کند، شناسایی احتمال وقوع تقلب در صورت‌‌‌های مالی و راه‌‌ها و روش‌‌‌های کاهش آن، همواره کانون توجه سرمایه‌گذاران، قانون‌گذاران، مدیران و حسابرسان بوده است. ازاین‌رو، هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر باورهای ایمانی بر عدم‌درستکاری حسابداران در تهیه صورت‌های مالی با توجه به نقش میانجی اخلاق حرفه‌‌ای در کشور ایران است. بدین منظور 400 پرسشنامه طراحی و در بین اعضای کارشناسان رسمی دادگستری حسابداری و حسابرسی توزیع شد و 312 فقره آن درنهایت مورداستفاده و تحلیل قرار گرفت. جهت بررسی تاثیر متغیر‌ها از رویکرد مدل‌سازی معادلات ساختاری و برای تحلیل از نرم‌افزار آموس استفاده شد. یافته‌‌ها نشان داد که باورهای ایمانی بر عدم‌درستکاری حسابداران تاثیر منفی و معناداری دارد و بر اخلاق حرفه‌ای حسابداران دارای تاثیر مثبت و معناداری است. همچنین، اخلاق حرفه‌ای حسابداران نیز همانند باورهای ایمانی، عاملی کاهنده بر عدم‌درستکاری حسابداران در تهیه صورت‌های مالی است و بر آن تاثیر منفی و معناداری دارد. درنهایت، اخلاق حرفه‌ای، به‌عنوان یک متغیر میانجی رابطه بین باورهای ایمانی و عدم‌درستکاری حسابداران را توضیح می‌دهد و متغیر میانجی‌ اخلاق حرفه‌‌ای، به‌صورت میانجی جزئی است.

the effect of religious beliefs and the mediating role of professional ethics on accountants’ inaccuracy in preparing financial statements

the present study aims to investigate the effect of religious beliefs on the inaccuracy of accountants in preparing financial statements, with a focus on the mediating role of professional ethics in iran. for this purpose, 400 questionnaires were designed and distributed among official accounting and auditing professionals. the data was analyzed using amos software. the findings indicate that religious beliefs have a negative and significant effect on accountants’ dishonesty and a positive and significant effect on their professional ethics. additionally, the professional ethics of accountants is a factor that reduces inaccuracies in preparing financial statements, exerting a negative and significant effect. finally, as a mediating variable, professional ethics explains the relationship between religious beliefs and accountants' dishonesty. the findings confirm that professional ethics serves as a partial mediator in this relationship.