ویژگی‌های کمیته حسابرسی و جریان وجه نقد آزاد؛ آزمون نظریه‌های نمایندگی و هزینه معاملات

طبق نظریه نمایندگی، وجود سازوکارهای نظام راهبری اثربخش مانند کمیته حسابرسی می‌تواند مشکلات مرتبط با مسائل نمایندگی را بر طرف نموده و در نتیجه منجر به کاهش سطح جریان وجه نقد آزاد شرکت‌ها گردد. اما طبق نظریه هزینه معاملات، وجود سازوکارهای نظام راهبری با کیفیت، نه تنها منجر به کاهش سطح این نوع از جریان‌ها نمی‌گردد، بلکه حتی با توجه به هزینه تامین مالی کمتر این نوع منابع تامین مالی داخلی، در مقایسه با سایر روش‌های تامین مالی، منجر به افزایش سطح جریان وجه نقد آزاد در شرکت‌ها می‌گردد. بنابراین هدف از این پژوهش بررسی رابطه بین ویژگی‌های کمیته حسابرسی (اندازه، استقلال، تخصص مالی و جنسیت اعضای کمیته حسابرسی) با جریان وجه نقد آزاد در 120 شرکت پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1393 تا 1397 است. فرضیههای پژوهش با استفاده از تحلیل رگرسیون و رویکرد داده‌های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفت. نتایج پژوهش حاکی از آن‌ است که ویژگی‌های اندازه، استقلال، تخصص مالی و جنسیت اعضای کمیته حسابرسی تاثیر مثبت و معناداری بر جریان وجه نقد آزاد دارد؛ که این یافته‌ها با نظریه هزینه معاملات انطباق دارد. شواهد پژوهش نشان می‌دهد که کمیته‌های حسابرسی، علاوه بر ایفای نقش در حوزه‌هایی مانند ساختار کنترل‌های داخلی شرکت، حسابرسی داخلی و حق‌الزحمه حسابرسی، می‌توانند موجب بهبود وضعیت مدیریت منابع مالی نیز گردند. یافته‌های پژوهش موجب بسط و توسعه ادبیات نظری و تجربی اثربخشی نقش کمیته‌های حسابرسی در حوزه مدیریت ریسک شرکت با تاکید بر مدیریت نقدینگی و جریان‌های نقدی آزاد است.