تدوین مدل عوامل موثر بر پایداری شرکتی در ایران

تقویت پایداری شرکتی، به عنوان یک استراتژی مهم برای شرکت‌‌ها، امری تصادفی نیست، بلکه می‌‌تواند با شناسایی و توجه به عوامل مختلف بهبود یابد. بنابراین، شناسایی عوامل موثر بر پایداری شرکتی بسیار ضروری است. هدف پژوهش حاضر، تدوین مدلی برای تبیین عوامل موثر بر پایداری شرکتی از طریق روش ترکیبی اکتشافی می‌‌باشد. در بخش کیفی پژوهش، به کمک مصاحبه با متخصصین و صاحب‌‌نظران با روش نمونه‌‌گیری گلوله برفی و براساس تحلیل تم برآمده از مصاحبه‌‌ها، مدلی برای عوامل موثر بر پایداری شرکتی ارائه شده است. در بخش کمّی، به منظور سنجش اعتبار مدل ارائه شده، با استفاده از پرسشنامه، نظراتمتخصصین و صاحب‌‌نظران دریافت و با استفاده از آزمون‌‌ t تک‌‌‌‌نمونه‌‌ای و آنالیز واریانس یک‌‌طرفه تجزیه و تحلیل گردید. همچنین به منظور تعیین بارعاملی شاخص‌‌های هر یک از مولفه‌‌ها از تحلیل عاملی تاییدی استفاده گردید. نتایج پژوهش نشان داد که 4 بعد شامل، ویژگی‌‌های شرکت، عوامل مدیریتی، عوامل بازار و عوامل کلان، 9 مولفه شامل، ویژگی‌‌های ساختاری، ویژگی‌‌های عملکردی، سطح فردی، سطح سازمانی، بازار سرمایه، عوامل تجاری، عوامل اقتصادی، عوامل اجتماعی و عوامل سیاسی و 60 شاخص بر پایداری شرکتی موثر هستند. علاوه بر تایید بسیاری از عوامل شناسایی شده در پژوهش‌‌های پیشین، عوامل نوینی همچون فرهنگ جامعه، سیاست حاکم بر کشور، پایبندی به اخلاق، الزامات قانونی، شهرت اجتماعی شرکت، سرمایه فکری و رقابت بازار محصول به عنوان عوامل موثر بر پایداری شرکتی شناسایی شده‌‌اند. این یافته‌‌ها دیدگاه‌‌های مهمی برای ذینفعان مختلف مانند دولت، نهادهای قانون‌‌گذار، نهادهای نظارتی، شرکت‌‌ها و پژوهشگران دارد. بر همین اساس به سازمان حسابرسی و سازمان بورس اوراق بهادار پیشنهاد می‌‌شود، نسبت به تدوین قوانین و استانداردهای پایداری شرکتی، اقدامات لازم را به عمل آورند.

Developing of effective factors model on corporate sustainability in Iran

Promoting corporate sustainability, as an important strategy for companies, is not a coincidence, but can be improved by identifying and considering different factors. Therefore, identifying the effective factors on corporate sustainability is essential. The purpose of this research is to develop a model to explain the effective factors on corporate sustainability through exploratory combination approach. In the qualitative part of the research, a model for effective factors on corporate sustainability has been provided by interview with specialists and experts and by using a snowball sampling method based on the thematic analysis of the interviews. In the quantitative part, in order to evaluate the validity of the presented model, by using from questionnaire, opinions specialists and experts were obtained and analyzed by onesample ttest and oneway ANOVA. Also, confirmatory factor analysis was used to determine the factor loadings of the indices of each component. The research results showed four dimensions include: company characteristics, management factors, market factors and macro factors, nine components include: structural characteristics, functional characteristics, individual level, organizational level, capital market, business factors, economic factors, social factors and political factors and sixty indicators are affecting on corporate sustainability. In addition to confirming many of identifying factors in previous research, new factors such as community culture, country policy, ethics, legal requirements, corporate social reputation, intellectual capital and product competitiveness have been identified as effective factors of corporate sustainability. The findings have important insights for various stakeholders such as government, legislative bodies, regulatory bodies, companies and researchers. Accordingly, it is recommended to Corporate Audit and the Securities Exchange Organization take the necessary steps for codification corporate sustainability laws and standards.