تبیین الگوی حسابرسی داخلی اثربخش از منظر ذینفعان

پژوهش حاضر در صدد تبیین و ارائه الگویی از حسابرسی داخلی اثربخش و شناسایی مولفه‌های آن می‌باشد. جامعه آماری مورد نظر در این پژوهش، 16 نفر از جمعیت خبره‌ی مدیران شرکت های بورسی، اعضای کمیته‌های حسابرسی و مدیران موسسات حسابرسی می‌باشند. این پژوهش از لحاظ نوع، توصیفی اکتشافی بوده و از لحاظ هدف نیز بنیادی است. جهت تحلیل داده های کیفی حاصل از مصاحبه ها از تکنیک تجزیه و تحلیل تم استفاده شده است. کدگذاری ها در سه فاز درون دادها، فرآیندها و برون دادها انجام شده است. بر اساس نتایج حاصل از تکنیک تجزیه و تحلیل تم، در بخش درون دادها، مقوله های اعطای منابع و امکانات، استقلال حسابرسی داخلی، شفافیت سیستم اطلاعاتی، نظام مدون راهبری شرکت، صلاحیت های حرفه‌ای کارکنان و سیاست‌های منابع انسانی شناسایی شده اند. همچنین در بخش فرآیندها، مقوله‌های مدیریت ریسک، ارزیابی عملکرد، راهبردهای کنترل، ارتقای مهارت های حسابرسان داخلی، ارتباطات سازمانی و هماهنگی با تحولات نوین شناسایی شده‌اند. در بخش برون دادها نیز شاخص‌های کیفیت گزارشگری حسابرسی، اثربخشی سیستم‌های کنترل داخلی و صرفه اقتصادی فعالیت‌های حسابرسی داخلی مقوله بندی شده اند. همچنین با استفاده از مدل بدست آمده، وضعیت جاری فعالیت حسابرسی داخلی از دیدگاه 40 نفر ذینفعان مختلف بررسی گردید. نتایج حاصل از آزمون تی تک نمونه‌ای نشان دادکه اثربخشی حسابرسی داخلی در بخش درون دادها پایین، در بخش فرآیندها نسبتاً مطلوب و متوسط و در بخش برون دادها، نسبتاً مطلوب و نرمال می باشد.

Providing a Pattern for Effective Internal Audit from Beneficiary’s Perspective

This paper is intended to provide a pattern for effective internal audit function and to recognize its components. The considered statistical group of this research includes experienced managers in public companies, members of audit committees and managers of auditing firms. This research is a descriptiveprobative one and its purpose is fundamental. Theme analysis method was adopted in order to analyze qualitative data gathered from interviews. Coding process was performed in three separate phases of inputs, processes and outputs. According to results of theme analysis, identified components of an effective internal audit function categorized in Input phase were providing resources and facilities, independence of internal audit, transparency of information system, codified governance system of company, professional competency of employees and human resources policies. Also, components categorized in process phase were risk management, performance assessment, control approaches, promotion of internal auditors’ skills, organizational relations and accordance to modern evolutions were recognized. In output phase, identified indicators of an efficient internal audit function were reporting quality, effectiveness of internal control systems and economic efficiency of internal audit activities. Finally, in order to examine the model from beneficiary’s perspective, current status of internal audit function was assessed. The results of single sample T test showed that effectiveness of internal audit is quite low in input phase. On the other hand, effectiveness of internal audit was rather medium favorable in process phase and normal favorable in output phase.