بررسی عوامل موثر بر خوانایی گزارش حسابرس: یک رویکرد زبانی

پژوهش حاضر با هدف شناخت عوامل موثر بر خوانایی گزارش حسابرس انجام شد. بدین منظور خوانایی 1202 گزارش حسابرس صادره طی سال‌های 1390 (پس از تجدید نظر در استاندارد حسابرسی 700) الی 1395 به کمک شاخص گانینگ فاگ اندازه‌گیری و تاثیر ویژگی‎های حسابرس و ویژگی‌های شرکت مورد رسیدگی بر آن با روش داده‌کاوی درخت تصمیم فازی، تحلیل کوواریانس و رگرسیون گام به گام مورد مطالعه قرار گرفته است. نتایج نشان داد که اول، سطح خوانایی گزارش‌های حسابرس صادره طی دوره پژوهش با یکدیگر تفاوت دارد. دوم، خوانایی گزارش‌های حسابرس تحت تاثیر ویژگی‌های حسابرس (موسسه و نویسنده‌گزارش) و ویژگی‌های شرکت مورد رسیدگی قرار می‌گیرد. سوم، مهمترین متغیرهای تعیین‌کننده میزان خوانایی گزارش حسابرس به ترتیب اهمیت عبارتند از: اندازه‌ موسسه حسابرسی (تاثیر منفی)، تلفیقی بودن/نبودن صورت‌های مالی (تلفیقی خوانایی کمتر)، اندازه شرکت مورد رسیدگی (تاثیر منفی)، نسبت ارزش بازار به ارزش دفتری شرکت مورد رسیدگی (تاثیر مثبت) و نوع گزارش حسابرس (تعدیل نشده خوانایی بیشتر). چهارم، تاخیر در ارائه گزارش حسابرس منجر به کاهش خوانایی آن می‌گردد.

A study of Factors Affecting Readability of the Audit Report: A linguistic Approach

Readability is the ease with which a reader can understand a written text. Audit report is a message about validity of financial statements that auditors transmit to the users. It is expected that the readability of the audit report plays an important role in understanding it by users. Therefore, the present paper aims to examine the factors affecting on readability of the audit report. To this end, the readability of 1202 audit reports belong to 2011 to 2016 (after revision in the Audit Standard 700 on 2011), using Gunning Fog Index is measured, Then the impact of the auditor’s characteristics and Client’s characteristics on Audit report Readability by Fuzzy Decision Tree, Ancova And stepbystep regression is studied. The results showed that, firstly, the readability of the audit reports varies with each other. Secondly, the readability of the audit reports is influenced by the auditor’s characteristics and Client’s characteristics. Third, most important variables determining readability of the audit report are the Auditor’s Size (negative effect), auditing consolidted/not consolidted financial Statement (Consolidated one is less readable), size of the Client (negative effect), ratio of market to book value of Client (Positive effect) and Auditor’s Report Type (adjusted report is less Readable). Fourth, audit report delay will reduce readability.