اثرات تنش خشکی بر مراحل رویشی و زایشی در هیبریدهای جدید ذرت دو منظوره

به‌منظور بررسی اثر تنش خشکی بر مراحل رویشی و زایشی بر 14‌هیبرید ذرت، آزمایشی به‌صورت کرت های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه‌تکرار در مزرعه پژوهشی موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر کرج طی سال 1388 اجرا‌گردید. عامل اصلی شامل سه‌سطح آبیاری نرمال، تنش ملایم و تنش شدید (به‌ترتیب آبیاری پس از 70، 100 و 130‌میلی‌متر تبخیر تجمعی از تشتک‌تبخیر کلاسa ) و عامل فرعی نیز شامل 14‌هیبرید ذرت شامل 11‌هیبرید جدید و سه‌هیبرید شاهد (ksc704, ksc720, ksc700) بود. در این آزمایش عملکرد دانه در هکتار، عملکرد علوفه خشک در هکتار، تعداد روز تا زمان گرده‌افشانی، تعداد روز تا ظهور تارهای ابریشمی، فاصله زمانی گرده‌افشانی تا ظهور کاکل، طول بلال، قطر بلال، تعداد بلال در بوته، تعداد دانه در ردیف و تعداد ردیف دانه در بلال اندازه‌گیری و محاسبه شد. نتایج نشان‌داد که تفاوت هیبریدها از نظر تعداد روز تا گرده‌افشانی، تعداد روز تا ظهور تارهای ابریشمی و فاصله زمانی گرده‌افشانی تا ظهور کاکل، طول بلال و تعداد ردیف دانه در بلال در سطح احتمال یک‌درصد و در تعداد ردیف دانه در بلال و عملکرد علوفه خشک در سطح احتمال پنج‌درصد معنی‌دار بودند، در‌حالی‌که بین هیبریدهای مورد‌مطالعه اختلاف معنی داری از لحاظ عملکرد دانه، تعداد بلال در بوته و قطر بلال مشاهده نگردید. اثر متقابل هیبرید و رژیم های آبیاری به‌جز طول بلال برای هیچ‌یک از صفات دیگر معنی‌دار نبودند که بیان‌گر واکنش مشابه هیبریدهای مورد‌مطالعه نسبت به شرایط رژیم های آبیاری اعم الشده می‌باشد هم‌چنین کلیه صفات مورد‌بررسی به‌جز تعداد بلال در بوته به تنش خشکی واکنش نشان‌داده و اختلاف آن‌ها در سطح احتمال یک‌درصد معنی‌دار بود. افزایش دور آبیاری از تیمار آبیاری نرمال به تنش شدید باعث کاهش عملکرد دانه و عملکرد علوفه خشک به‌میزان 32‌درصد و 44‌درصد شد. هیبرید شماره 4 (ksc700) با عملکرد دانه (12961‌کیلوگرم در هکتار) و عملکرد علوفه خشک (15565‌کیلوگرم در هکتار) به‌عنوان بهترین هیبرید بود که می‌توان بالا‌بودن عملکرد در این هیبرید را به طولانی‌تر بودن دوره رشد آن نسبت‌داد که زمان بیش‌تری را برای تولید و تجمع مواد در اختیار گیاه قرار می‌دهد.