اثر کاربرد تلفیقی کودهای شیمیایی، زیستی و تراکم بر شاخص‌های رشدی و عملکرد موسیلاژ گیاه دارویی اسفرزه (Plantago Ovata)

به‌منظور بررسی اثر تراکم‌های مختلف بوته و کاربرد توام کودهای شیمیایی و زیستی بر شاخص‌های رشدی و عملکرد موسیلاژ در گیاه دارویی اسفرزه، آزمایشی مزرعه‌ای در سال زراعی 91- 1390 در شرایط آب و هوایی همدان به‌صورت فاکتوریل، در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. از سه تراکم 70، 100 و 130 بوته در متر مربع و سطوح کودی 100 درصد کود شیمیایی (شاهد)، 50 درصد کود شیمیایی + کود زیستی نیتروکسین و بیوفسفر، 25 درصد کود شیمیایی + کود زیستی نیتروکسین و بیو‌فسفر استفاده شد. نتایج تجزیه داده‌ها نشان داد که برهمکنش سطوح مختلف تیمارهای مختلف تراکم و کود بر صفات ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، حداکثر شاخص سطح برگ، حداکثر سرعت رشد محصول، حداکثر تجمع ماده خشک و عملکرد موسیلاژ معنی‌دار بود. بیشترین عملکرد موسیلاژ و حداکثر تجمع ماده خشک به‌ترتیب معادل 39/17 گرم در مترمربع و 56/497 گرم در مترمربع در تراکم 130 بوته در متر مربع با مصرف توام 50 درصد کود شیمیایی + کود زیستی به‌دست آمد. در تراکم 130 بوته در متر مربع بین تیمار 100 درصد کود شیمیایی و کود تلفیقی 50 درصد شیمیایی + کود زیستی در صفات مورد بررسی تفاوتی وجود نداشت. کمترین مقدار عملکرد موسیلاژ در تراکم 70 بوته در متر مربع به همراه مصرف 25 درصد کود شیمیایی + زیستی حاصل شد. بنابراین تیمار کود تلفیقی 50 درصد شیمیایی + کود زیستی نیتروکسین و بیوفسفر و تراکم 130 بوته در مترمربع برای شرایط آب و هوایی همدان قابل توصیه است.