مقایسه سیستم کشت مستقیم و نشایی برنج در استان مازندران: رقابت علف هرز، عملکرد و اجزای عملکرد

برای بررسی توان رقابتی برنج با علف‌های هرز در دو سیستم کشت نشایی و مستقیم، آزمایشی در سال 1390 در استان مازندران، شهرستان محمودآباد انجام گرفت. تحقیق به صورت آزمایش اسپلیت پلات فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. کرتهای اصلی شامل دو سیستم کشت نشایی و کشت مستقیم در بستر مرطوب و کرتهای فرعی شامل سه رقم مختلف برنج تحت دو روش مدیریتی علف هرز (با و بدون علف هرز) بودند. نتایج نشان داد در شرایط بدون علف هرز عملکرد برنج در دو سیستم کشت تفاوت معنی داری با هم نداشتند، اما در شرایط رقابت علف هرز افت عملکرد برنج در کشت مستقیم و نشایی به ترتیب 66 و 14درصد بود. لاین 843 که در کشت نشایی توانایی رقابتی بالایی با علف هرز داشت در کشت مستقیم به دلیل بنیه اولیه ضعیف در برابر فشار بالای علف هرز با کاهش مقاومت مواجه شد اما رقم بومی منطقه (طارم دیلمانی) در کشت مستقیم توانایی رقابتی مناسب و پایداری عملکرد بهتری نسبت به رقم اصلاح شده خزر و لاین 843 داشت. توانایی رقابتی ارقام به ارتفاع بیشتر، سرعت رشد بیشتر در ابتدای فصل، تعداد خوشه و برتری وزن خشک برنج نسبت داده شد و در کشت مستقیم صفات مربوط به بنیه اولیه گیاه مهم‌تر از دیگر صفات بود. آزمایش نشان داد در صورت کنترل علف هرز کشت مستقیم راهکار مناسبی برای کاهش هزینه‌های تولید برنج می‌باشد و سرعت رشد اولیه گیاهچه نقش مهمی در رقابت با علف هرز در این سیستم کشت دارد.