واکنش برخی خصوصیات کیفی خلّر (Lathyrus sativus L.) به تراکم و تاریخ کاشت در شرایط بیرجند

به منظور ارزیابی اثرات تراکم و تاریخ کاشت بر خصوصیات کیفی خلّر (lathyrus sativus l.)، شامل درصد پروتیین ، درصد چربی ، درصد خاکستر ، میزان انرژی و میزان تانن دانه، آزمایشی در سال زراعی 87- 86 به صورت فاکتوریل در قالب بلوک های کامل تصادفی با 4 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بیرجند اجرا شد. تیمار های آزمایش شامل تاریخ کاشت در سه سطح پانزدهم اسفند، اول فروردین و پانزدهم فروردین و تراکم کاشت در چهار سطح 30، 40، 50، 60 بوته در متر مربع بودند. نتایج آزمایش نشان داد تراکم و تاریخ کاشت اثر معنی داری بر درصد پروتیین دانه دارند، به طوری که تاخیر در کاشت و افزایش تراکم بوته موجب کاهش پروتیین در ماده خشک دانه شد. درصد پروتیین دانه با درصد خاکستر دانه همبستگی منفی نشان داد. همچنین تاخیر در کاشت به طور معنی داری سبب افزایش درصد خاکستر دانه شد، به طوری که بیشترین درصد خاکستر (3/4 درصد) در تاریخ کاشت آخر (15 فروردین) مشاهده شد. درصد تانن دانه نیز همبستگی منفی با درصد خاکستر دانه داشت و با تاخیر در کاشت به طور معنی داری کاهش پیدا کرد. تراکم و تاریخ کاشت بر میزان انرژی دانه خلّر نیز اثر معنی داری داشتند، به گونه ای که با تاخیر در کاشت از میزان انرژی دانه کاسته شد. همچنین افزایش تراکم بوته با کاهش میزان انرژی دانه همراه بود. میزان انرژی دانه با درصد پروتیین دانه همبستگی مثبت نشان داد. به طور کلی نتایج حاکی از کیفیت نسبتا مناسب دانه خلّر، به ویژه در تاریخ کاشت پانزدهم اسفند و تراکم 30 بوته در متر مربع بود.