بررسی اثر تراکم های مختلف ذرت بر شاخص‌های اکولوژیکی گونه های علف هرز

تنوع، غالبیت و میزان پایداری علف های هرز از جمله مهمترین خصوصیات اکولوژیکی مورد مطالعه در سیستم های زراعی بوده که به میزان زیادی تحت تاثیر عوامل مدیریتی از جمله تراکم کاشت گیاه زراعی قرار می گیرند. بدین منظور آزمایشی در قالب طرح پیمایشی با 4 سطح تراکم (5، 6، 7 و 9 بوته در متر مربع) و 4 سطح کنترل علف های هرز (کنترل کامل، عدم کنترل، کنترل باریک برگها و کنترل پهن برگان) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد صورت گرفت. نمونه برداری از علف های هرز مزرعه در سه مرحله ابتدا و انتهای دوره بحرانی کنترل علفهای هرز و زمان برداشت انجام شد. نتایج آزمایش نشان داد که اثر تراکم بر روی تنوع گونه ای علف هرز معنی دار بود، بطوریکه مقدار شاخص تنوع شانون و سیمپسون در تراکم 9 بوته در متر مربع کمترین (بترتیب 39/0، 45/0) و در تراکم 5 بوته در متر مربع بیشترین مقدار (84/0) را نشان داد. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین میزان پایداری در تراکم 9 بوته در متر مربع مشاهده شد که در ابتدای فصل رشد در پیچک و سوروف، سپس با گذشت زمان در تاجریزی و در مرحله آخر نمونه برداری در تاج خروس دیده شد. محاسبه شاخص غالبیت نشان داد که میزان غالبیت در کل جامعه در تراکم 9 بوته در متر مربع نسبت به سایر تراکم ها بیشترین مقدار را به خود اختصاص داد و با کاهش تراکم، میزان غالبیت کل نیز دچار کاهش شد. بر اساس نتایج این مطالعه یک رابطه خطی بین گونه و مساحت به دست آمد که بر اساس ضرایب این رابطه، میزان تنوع آلفا و بتا به ترتیب 4 گونه (534/0 در واحد سطح) و دو گونه (29/0 در واحد سطح) محاسبه شد. در مجموع نتایج این مطالعه نشان داد که با افزایش تراکم ذرت از میزان تنوع گونه ای علف های هرز کاسته شده و بنابراین افزایش تراکم در محدوده قابل قبول کمک شایانی در مدیریت پایدار علف های هرز خواهد نمود.