بررسی اثر کاربرد مواد آلی، کودهای بیولوژیک و کود شیمیایی بر قابلیت هضم و میزان پروتیین سورگوم علوفه ای رقم اسپیدفید

یکی از مسایل اساسی در تولید علوفه مورد نیاز خصوصیات کیفی علوفه تولید شده است. به منظور بررسی اثر کاربرد مواد آلی، کودهای بیولوژیک و کود شیمیایی بر خصوصیات کیفی سورگوم علوفه‌ای آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 10 تیمار و 3 تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد در سال 1387 انجام شد. تیمارهای آزمایش شامل 1-تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین (شامل مخلوطی از باکتری‌های ازتوباکتر و آزوسپریلوم گونه azospirillum brasilense و azotobacter chroococcum) 2- کمپوست به میزان 15 تن در هکتار و 3- ورمی کمپوست به میزان 10 تن در هکتار 4-تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و کمپوست به میزان 10 تن در هکتار 5- تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و ورمی کمپوست به میزان 7 تن در هکتار 6-تلقیح بذور با باکتری‌های حل کننده فسفات از جنس (pseudomonas flurescence)7- تلقیح بذور با کود بیولوژیک نیتروکسین و باکتری‌های حل کننده فسفات از جنس(pseudomonas flurescence) 8- تلقیح بذور با باکتری‌های حل کننده فسفات از جنس (pseudomonas flurescence) و کمپوست به میزان 15 تن در هکتار 9- کود شیمیایی به میزان 80 کیلوگرم کود ازته و 50 کیلوگرم کود فسفره در هکتار 10-تیمار شاهد (بدون مصرف کود) بود. خصوصیات کیفی مورد بررسی شامل قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی، درصد ارزش هضمی، درصد خاکستر و میزان پروتیین خام بود. برداشت علوفه در دو چین انجام شد و صفاتی مانند درصد برگ، درصد ساقه و نسبت برگ به ساقه نیز مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد که اعمال تیمارهای مختلف بر قابلیت هضم ماده خشک، قابلیت هضم ماده آلی، درصد ارزش هضمی و درصد خاکستر بی تاثیر بود. بیشترین و کمترین قابلیت هضم ماده خشک در چین اول در تیمارهای تلفیقی سودوموناس و کمپوست (23/65 درصد) و تیمار کود شیمیایی (61/61 درصد) بدست آمد.در چین دوم نیز تیمار تلفیقی سودوموناس و کمپوست دارای بیشترین قابلیت هضم ماده خشک (18/65 درصد) بود و کمترین آن در تیمار کود شیمیایی (08/61 درصد) مشاهده شد.میزان پروتیین علوفه به خوبی تحت تاثیر تیمارهای مختلف اعمال شده قرار گرفت. در چین اول بیشترین مقدار پروتیین را تیمار تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست (78/115 گرم بر کیلوگرم) تولید نمود و کمترین میزان پروتیین مربوط به تیمار سودوموناس (65/92 گرم بر کیلوگرم) بود. در چین دوم نیز تیمارهای تلفیقی ازتوباکتر و ورمی کمپوست و شاهد به ترتیب بیشترین (14/117 گرم بر کیلوگرم) و کمترین (63/85 گرم بر کیلوگرم) میزان پروتیین را تولید نمودند. میزان پروتیین در تیمار کود شیمیایی در چین دوم به شدت کاهش یافت. در مجموع نتایج این آزمایش نشان داد که مواد آلی، کودهای بیولوژیک و کود شیمیایی تاثیر چندانی بر قابلیت هضم ماده خشک و ماده آلی، درصد ارزش هضمی و درصد خاکستر ندارند، اما بر مقدار پروتیین گیاه تاثیر قابل توجهی داشته و می توانند از این طریق کیفیت علوفه تولیدی را افزایش دهند.