انتخاب برای بهبود عملکرد با استفاده از روش های آماری چند متغیره در برنج

این تحقیق به منظور ارایه شاخص هایی برای انتخاب با استفاده از وراثت پذیری و همبستگی صفات موثر بر عملکرد دانه و استفاده از تیوری های رگرسیون چند متغیره اجرا شد. برای این منظور 265 خانواده f3 برنج به همراه والدین و نسل f1 از تلاقی غریب × خزر در سال زراعی 1388 در مزرعه تحقیقاتی مجتمع آموزش عالی گنبد کشت شدند. تعداد روز تا رسیدگی با وراثت پذیری 97/0 بیشترین و طول برگ پرچم و تعداد خوشه با وراثت پذیری 66/0 کمترین میزان وراثت پذیری را در بین صفات داشتند. ضرایب همبستگی فنوتیپی بین عملکرد بوته با عرض برگ پرچم (**256/0)، ارتفاع بوته (**193/0)، تعداد خوشه (**734/0) و زیست توده (**828/0) مثبت و معنی دار بود. زیست توده، تعداد روز تا گلدهی و ارتفاع بوته، حدود 98 درصد از تغییرات عملکرد دانه در بوته را توجیه کردند و به‌عنوان متغیرهای ردیف اول عملکرد دانه در مدل تجزیه علّی انتخاب شدند. برای بدست آوردن بهترین شاخص‌های گزینشی، بردارهای مختلفی از ارزش‌های اقتصادی صفات از جمله ضرایب همبستگی فنوتیپی و ژنوتیپی، اثرات مستقیم فنوتیپی و ژنتیکی هر یک از صفات مورد مطالعه در تجزیه علیت عملکرد دانه و وراثت پذیری صفات در ترکیب های مختلفی از آن‌ها در حالت حضور و عدم حضور عملکرد در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد افزایش تعداد صفات مورد بررسی دلیلی بر افزایش و برتری معیارهای مقایسه و سودمندی نسبی نخواهد بود. شاخص ها نشان دادند که عملکرد و همبستگی ژنتیکی معنی دار صفات با عملکرد دانه مهمترین اجزای کارای یک شاخص می باشند. وراثت پذیری بالا در مرتبه های بعدی قرار دارد.