پاسخ‌های مورفو-فیزیولوژیکی و عملکردی ژنوتیپ‌های کینوا (chenopodium quinoa willd) به کاربرد کلات پتاس و روی تحت شرایط تنش خشکی

به‌منظور مطالعه پاسخ‌های مورفو-فیزیولوژیکی و عملکردی سه ژنوتیپ کینوا به محلول‌پاشی کلات‌های روی و پتاسیم تحت شرایط تنش خشکی در مزرعه آموزشی پژوهشی –دانشکده کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد واقع در گلبهار در طی دو سال زراعی 98-1397 و 99-1398 انجام شد. آزمایش به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار بود. تنش خشکی در چهار سطح در کرت‌های اصلی (آبیاری معمول به‌عنوان تیمار شاهد، 75 درصد ظرفیت زراعی، 50 درصد ظرفیت زراعی و 25 درصد ظرفیت زراعی) و در کرت‌های فرعی ترکیب تیماری ارقام گیاه کینوا در سه سطح (q26، q29 و titicaca) و محلول‌پاشی در چهار سطح (عدم محلول‌پاشی به‌عنوان شاهد، کلات روی 100 درصد، کلات پتاس 100 درصد و 50 درصد تلفیق کلات روی و پتاس) مورد آزمایش قرار گرفت. نتایج نشان داد با افزایش شدت تنش بر میزان شاخص‌های رشدی و عملکردی و رنگیزه‌های فتوسنتزی کاسته شد. همچنین نتایج نشان داد تیمار محلول‌پاشی ترکیبی نسبت به دیگر تیمارها ارتفاع، وزن بوته، تعداد دانه، عملکرد دانه و بیولوژیک بیشتری داشتند. هرچند ارقام مختلف نسبت به صفات مختلف واکنش متفاوتی داشتند ولی بیشترین وزن بوته، تعداد دانه، وزن هزاردانه، عملکرد دانه و کلروفیل a و b در رقم q26 به‌دست آمد. همچنین در سال دوم آزمایش در شرایط سطوح مختلف آبیاری و همین‌طور سطوح مختلف محلول‌پاشی رشد و عملکرد گیاه به‌طور قابل‌توجهی نسبت به سال اول افزایش داشت. به‌طور کلی می‌توان اظهار داشت که کاربرد کودهای محلول‌پاشی توانست اثرات تنش خشکی را کاهش دهد.

morpho-physiological and yield responses of quinoa genotypes (chenopodium quinoa willd) to the application of potassium and zinc chelates under drought stress conditions

introductionsince the development of crop cultivation and their yield depend on irrigation and since drought is one of the features of our country, one of the solutions to deal with these problems is the implementation of applied research in the field of stress-resistant plants cultivation such as quinoa. also, considering the important role of potassium and zinc elements in the plant, providing a sufficient amount of these elements under drought stress can be effective in increasing the plant’s resistance to this type of stress. considering the genetic differences of plants and their different reactions in the face of environmental stress such as drought stress, and different fertilization of genotypes, it seems necessary to carry out this research to investigate the application of potassium and zinc chelates on the morpho-physiological and yield indicators of three quinoa genotypes under drought stress conditions in razavi khorasan climate.materials and methodsthis study was conducted to study the morpho-physiological and yield responses of three quinoa genotypes to foliar application of zinc and potassium chelates under drought stress conditions in a research educational farm - faculty of agriculture of islamic azad university, mashhad branch located in golbahar during two crop years 2018-19 and 2019-20. the experiment was a factorial split plot in the form of a basic randomized complete block design with three replications. drought stress at four levels as the main plots (normal irrigation as a control treatment, 75% of crop capacity, 50% of crop capacity, and 25% of crop capacity) and as the sub-plots, the combination of quinoa cultivars at three levels (q26, q29, and titicaca) and foliar spraying were tested at four levels (no foliar spraying as a control, 100% zinc chelate, 100% potassium chelate and 50% combination of zinc and potassium chelates).