شبیه‌سازی نمو فنولوژیک کینوا بر اساس داده‌های مزرعه‌ای

هدف از این پژوهش تهیه مدلی برای شبیه‌سازی نمو کینوا (chenopodium quinoa willd.) و واسنجی و تعیین اعتبار آن بر اساس داده‌های مزرعه‌ای است. این تحقیق در دو منطقه استان یزد با 10 آزمایش جداگانه و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 3 تکرار انجام شد. عامل‏های آزمایش شامل 5 لاین امید بخش اصلاح‌شده در مرکز تحقیقات شوری یزد به‌همراه رقم تی‌تی‌کاکا بود. نمونه‌گیری و یادداشت‌برداری‌ها به‌طور مرتب، هر سه روز یک‌بار و متناسب با پیشرفت مراحل فنولوژیک هر لاین انجام شد. مدلی بر اساس درجه-روز-رشد با زبان برنامه ‏نویسی fst تهیه و سپس اقدام به واسنجی و ارزیابی مدل با داده‌های برداشت شده از مزرعه شد. واسنجی و ارزیابی کارایی مدل با استفاده از شاخص‌های جذر میانگین مربعات خطا (rmse)، ضریب تغییرات یا درصد nrmse (cv)، شاخص توافق ویلموت (d)، کارایی مدل (me)، میانگین انحراف از مدل (mb)، ضریب تبیین (r2)، آزمون خط 1:1 روز تا سبزشدن، گل‌دهی و رسیدگی فیزیولوژیک خوب برآورد شد. این مدل تعیین اعتبارشده و هم‌اکنون می‌تواند برای ارزیابی تاثیرات مختلف دمایی و فتوپریودی برای تصمیم‌گیری در طیف وسیعی از محیط‌های رشد در نظام‌های کشت کینوا در شرایط اقلیمی جاری و آینده مورد استفاده قرار گیرد. بنابراین از این مدل در کارهای آموزشی- تحقیقاتی و کاربردی در مزرعه می‌توان استفاده کرد.

quinoa phenological development modeling based on field data

introductionclimate change is rapidly degrading the conditions of crop production. for instance, increasing salinization and aridity is forecasted to increase in most parts of the world. as a consequence, new stress-tolerant species and genotypes must be identified and used for future agriculture. stress-tolerant species exist but are actually underutilized and neglected. quinoa, scientifically known as chenopodium quinoa willd. is a member of the amaranthaceae family. promoting the cultivation and nutrition of quinoa will diversify food products in the country, sustainable production, increase farmers’ incomes and provide part of the community’s food needs. crop simulation models have been used for various studies such as selecting the appropriate cultivar, determining the best planting date, predicting the effect of diversity and climate change on growth. field research requires a lot of time and money, while computer simulation models can save time and money by conducting extensive experimental simulations.materials and methodsthis research was conducted in two regions of yazd province with 10 separate experiments in the form of a randomized complete block design with 3 replications. experimental factors included 5 promising modified lines in yazd salinity research center with titicaca cultivar. the lines consisted of four intermediate maturity lines, numbered 1 (nsrcqe), 2 (nsrcqc), 3 (nsrcqd), and 6 (nsrcqa), one late maturity line numbered 4 (nsrcqb), and the early maturity cultivar titicaca numbered 5. sampling and note-taking were performed regularly, once every three days, in proportion to the progress of the phenological stages of each line. a model based on degree-day-growth was prepared in fst language. in preparing the length table, due to the short day of quinoa, for all lines in the model up to 12.5 hours, the development rate was one, and after 13.8 hours, the development rate was zero. the base temperature in the model was 2 °c. then, the model was calibrated and evaluated with data taken from the field.