بررسی عملکرد کمی و کیفی ارقام چغندرقند در تاریخ‌های مختلف کشت مستقیم و نشایی در دو منطقه شیروان و مشهد

به‌منظور بررسی و مقایسه کشت نشایی و کشت مستقیم ارقام مختلف چغندرقند در تاریخ‌های مختلف کاشت، آزمایشی به‌صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه شیروان و مشهد اجرا گردید. فاکتورهای آزمایش شامل ارقام چغندرقند (دورتی و آناکوندا)، روش کاشت (مستقیم و نشایی) و تاریخ کاشت (15 اردیبهشت و 15 خرداد) بود. صفات کمی و کیفی مانند عملکرد ریشه، وزن برگ، عیار قند، ناخالصی‌های ریشه، میزان شکر ملاس، میزان شکر خالص، عملکرد شکر خالص و ضریب استحصال شکر اندازه‌گیری و محاسبه گردید. نتایج حاصل از این آزمایش بیانگر این بود که کشت چغندرقند در منطقه شیروان در مقایسه با منطقه مشهد از عملکرد بیشتری برخوردار بود. علاوه بر این، بیشترین عملکرد ریشه (77.34 تن در هکتار) و عملکرد شکر خالص (9.848 تن در هکتار) چغندرقند از کشت نشایی در تاریخ کاشت 15 اردیبهشت به‌دست آمد. از نظر میزان ناخالصی‌های ریشه بین دو روش کاشت تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. علاوه بر این، میزان قند قابل استحصال، عیار قند و ضریب استحصال شکر در کشت نشایی بر کشت مستقیم چغندرقند ارجحیت داشت. بررسی نتایج نشان داد که میزان سدیم، پتاسیم و نیتروژن مضره در ریشه چغندرقند با تاخیر در کاشت به میزان 26.29، 21.24 و 14.42 درصد افزایش یافت. در بین ارقام مورد بررسی، رقم آناکوندا از عملکرد ریشه و شکر بیشتری در مقایسه با رقم دورتی برخوردار بود. نتایج بیانگر این بود که بین میزان ناخالصی‌های ریشه و ضریب استحصال شکر، همبستگی منفی معنی‌داری وجود داشت. درمجموع به نظر می‌رسد، کشت نشایی چغندرقند در تاریخ کاشت اردیبهشت‌ماه باعث افزایش عملکرد ریشه و شکر چغندرقند می‌گردد.

Evaluation of Quantity and Quality Characteristics of Sugar Beet Varieties in Different Sowing Date of Direct Sowing and Transplanting in Shirvan and Mashhad

weighted. Then a sample from the root in each plot was selected and used to measured criteria sugar content, root impurities, molasses content, extractable sugar, sugar yield and extraction coefficient of sugar.;Results and Discussion;The results showed that root yield and sugar yield of sugar beet in Shirvan were higher than Mashhad. While the root impurities and molasses content in Mashhad were higher than Shirvan. The difference in soil and weather conditions could be one of the reasons for these differences between two areas. Transplanting treatments showed the highest root yield and leaf weight rather than direct sowing. Furthermore, the root impurities were highest in transplanting treatments. According to the reports, branched roots in transplanting roots would be higher than direct sowing and it can increase the root impurities. Based on this hypothesis, direct sowing of sugar beet increased the impure sugar and extractable sugar. According to the positive correlation between root yield and sugar yield, the highest sugar yield obtained from transplanting treatments. The results represented that delaying in sowing date increased the root impurities and molasses content. Therefore, the sugar yield in the second date of sowing or transplanting was less than first sowing date. The second sowing date increased the percentage of sodium, potassium and amino nitrogen, 26.29, 21.24, and 14.42, respectively. In addition, the second sowing date increased the molasses content compared to the first sowing date by 13.61%. Other studies also reported similar results. Some of the studies mentioned that decreasing the growth period can increase the root impurities in sugar beet. Different genotypes also showed different responses. The highest root yield and sugar yield and the lowest root impurities were related to Anakonda. The molasses content in Dorotea was 5.11% higher than Anakonda. Some of the studies expressed that different genotypes have different cell capacity to store the sugar. According to the evaluation of the interaction between different factors, the highest root yield (77.34 ton.ha1) and sugar yield (9.848 ton.ha1) were observed in transplanted sugar beet that planted in the first sowing date. There is a significant correlation between the extraction coefficient of sugar and root impurities content, this led to root impurities interfere with crystallization of sucrose and decreased the sugar extraction.;Conclusions;According to the results, transplanted sugar beet had more yield quantity and quality compared to seed sowing. Also, the second sowing date decreased the quality and quantity of sugar beet. In addition, planting of sugar beet in Shirvan condition was better than Mashhad condition. In general, it seems that the transplanted Anakonda on 5 May in both areas will be appropriate. However, making a decision, in this case, requires further evaluating such as economic aspects.