تاثیر مدیریت کود بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و جذب عناصر نیتروژن و فسفر توسط خرفه (portulaca oleracea l.)

به‌منظور بررسی مدیریت کود بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک و جذب عناصر نیتروژن و فسفر توسط خرفه، دو آزمایش جداگانه در دو سال زراعی 94-1393 و 95-1394 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بیرجند با سه تکرار انجام شد. در آزمایش اول که به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی اجرا شد، چهار کود سبز شامل: شاهد (بدون کود سبز)، ماشک گل خوشه‌ای (vicia villosa l.)، منداب (eruca sativa l.) و مخلوط منداب و ماشک گل خوشه‌ای به‌عنوان عامل اصلی و سه سطح کود نیتروژن به‌صورت خالص شامل: صفر (شاهد)، 50 و 100 کیلوگرم در هکتار به‌عنوان عامل فرعی بودند. در آزمایش دوم که به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی انجام شد، تیمارهای آزمایش بر اساس ترکیبی از چهار منبع تامین‌کننده نیتروژن شامل: کود گاوی، ورمی‌کمپوست، کود شیمیایی (npk) و شاهد (بدون اعمال هیچ‌گونه کودی) و نیز چهار نوع کود زیستی شامل: نیتروکسین (شامل ازتوباکتر و آزوسپیریلوم)، میکوریزا (glomus intraradices)، بیوسولفور (شامل تیوباسیلوس همراه با گوگرد) و شاهد (بدون هیچ‌گونه کودی) بودند. صفات مورد مطالعه در این آزمایش شامل: درصد کربن آلی و نیتروژن خاک، میزان فسفر قابل جذب خاک، ph و ec خاک و درصد نیتروژن و فسفر زیست‌توده بودند. نتایج نشان داد که استفاده از کود سبز باعث افزایش درصد کربن آلی، نیتروژن خاک و میزان فسفر قابل جذب خاک و کاهش ph خاک شد. از بین تیمارهای کود سبز مورد مطالعه ماشک گل خوشه‌ای نسبت به سایرین برتر بود. همچنین، استفاده از کود نیتروژن باعث افزایش میزان فسفر قابل جذب، هدایت الکتریکی خاک و عملکرد دانه و کاهش ph خاک شد. در بین منابع تامین‌کننده نیتروژن، تیمار کود گاوی بیشترین تاثیر را بر درصد کربن آلی، درصد نیتروژن و میزان فسفر قابل جذب خاک داشت. استفاده از کود شیمیایی (npk) و کود گاوی نسبت به شاهد باعث افزایش 16.04 و 10.37 درصدی عملکرد دانه شد. اما نقش کاربرد کودهای زیستی به افزایش میزان فسفر قابل جذب خاک محدود شد. با توجه به اثر مثبت کودهای آلی و زیستی بر برخی خصوصیات شیمیایی خاک، بیشترین درصد نیتروژن زیست‌توده خرفه از تیمار مخلوط منداب و ماشک گل خوشه‌ای و تیمار تلفیق کود گاوی و میکوریزا حاصل شد. همچنین، بیشترین درصد فسفر زیست توده خرفه متعلق به تیمار تلفیق کود گاوی و میکوریزا بود.

Effect of Fertilizer Management on Some Chemical Properties of Soil and Absorption of Nitrogen and Phosphorus Elements by Purslane (Portulaca oleracea L.)

Introduction;Legumes are widely used in agricultural systems as green manure due to their ability to stabilize nitrogen in the soil, as well as providing conditions for beneficial soil microorganisms. Organic fertilizers such as vermicompost and manure have high capacity for water absorption and the maintenance of water and nutrients, high porosity, ventilation and appropriate drainage in the soil. Recently, biofertilizers have also been used to improve nutrient uptake and root development of plants along with chemical fertilizers. Lack of organic matter in most soils of Iran and its calcite properties will double the need to replace chemical fertilizers with organic fertilizers. Due to the lack of information on nutritional management of medicinal plants, and in order to increase soil fertility and the need to reduce the application of chemical fertilizers, this study was done to investigate the effect of different fertilizers on some soil chemical properties and the absorption of N and P elements in Birjand.;Materials and Methods ;This research was carried out in two separate experiments during two growing years from 2014 to 2016 at the research farm of Birjand University with 3 replications. During the first experiment, the effect of four levels of green manures, including control, Eruca sativa, Vicia villosa, mix Eruca sativa + Vicia villosa and three levels of nitrogen (0, 50 and 100 kg.ha1) on Purslane was studied. Furthermore, during the second experiment, the treatments were combination of four sources of nitrogen supply, including cow manure, vermicompost, chemical fertilizers (NPK) and control, as well as four types of biofertilizers, including Azotobacter and Azospirilum, Glomus intraradices, Thiobacillus with sulfur and control on Purslane was studied. The studied traits were included grain yield and soil chemical properties such as organic carbon, the percentage of nitrogen, absorbable phosphorus, pH, EC and nitrogen and phosphorus content of biomass. The percentage of nitrogen in plant tissue was measured by Kjeldahl method and the percentage of phosphorus was measured by Morphy and Riley method. Furthermore, the organic carbon in soil was determined by Walkley Black method, total nitrogen and available phosphorus were measured using the Kjeldahl and Olsen methods, respectively. The soil acidity was determined on the saturated water through pH meter and electrical conductivity of the soil saturation extract was determined through EC meter. After collecting data, statistical analysis was performed using Minitab 17 software. LSD test was used at the 5% probability level to compare the averages.;Results and Discussion;The results showed that the application of green manure increased the organic carbon and nitrogen content of soil, the amount of phosphorus absorbed by soil and decreased soil pH. Among green manure treatments, Vicia villosa was superior to the others. Also, using nitrogen fertilizer increased grain yield and the amount of absorbed phosphorus, soil electrical conductivity and reduced soil pH. Among nitrogen supply sources, cow manure had the greatest impact on grain yield and soil chemical properties, but the role of biofertilizer application was limited to increasing the amount of available phosphorus in the soil. Therefore, the role of cow manure in improving the chemical status of soil was superior to the others. Due to the low soil organic matter in most arid and semiarid regions of Iran, especially South Khorasan, it seems that proper usage of organic resources can improve soil conditions of these areas for the growth and yield of medicinal plants such as Purslane.;Conclusions;In this study, in order to reduce the use of chemical fertilizers and to absorb the maximum amount of nitrogen and phosphorus, the Purslane biomass was treated with mix Eruca sativa + Vicia villosa without using nitrogen fertilizer and combined treatment of cow manure and mycorrhiza.  The results recommended that combination of cow manure and mycorrhiza is suitable approach under Birjand condition.