نظریه انتخاب عقلانی جان الستر و تدوین قانون اساسی با نگاهی به قانون اساسی ایران

از نظر مبانی معرفتی نظریه انتخاب عقلانی از علم آمار و ریاضی و اقتصاد وارد علوم اجتماعی شده و بر مبنای دو اصل استوار است: اصل اول: «فردی‌بودن کنش آدمی» و اصل دوم :«کنش‌های انسان معطوف به منفعت هستند». طبق اصل اول، این نظریه فردگرایانه است و واحد تحلیل خود را بر فرد بنا می‌نهد و نظریه کنش عقلانی رفتارهای جمعی را نیز با توجه به رفتار تک تک افراد آن جمع تفسیر می‌نماید زیرا بر این پایه استوار است که نظام سود و ضرر هر کس منوط به شرایط فکری و ارزشی اوست و نمی‌توان انتخابهای یک فرد را به کل جمع نسبت داد و ایضاً رفتارهای جمعی نافی توان انتخاب فردی نیستند. این نوع روش تحقیق در حوزه علوم انسانی رفتارهای سیاسی و اجتماعی را پوشش میدهند که بر پایه رفتار سود فردی بنا شده باشند. مثلاً رفتارهای انتخاباتی یک جامعه بهترین الگو بکارگیری انتخاب عقلانی است. این جستار با روش استدلال استنتاجی به بررسی اعمال این روش در تحلیل تدوین و بازنگری قانونی اساسی یا آنچه که طراحی قانون اساسی می‌نامند با تاکید بر اندیشه جان الستر پرداخته‌است. هدف پژوهش ارائه طرح در رابطه با نحوه و چرایی مشارکت مردم در تدوین و ایجاد قانون اساسی است.

jon elster’s theory of rational choice and codifying of the ‎constitution‏ ‏with a comparative approach to the constitution of iran

in this article, it is claimed that in modern law, the drafting of the constitution is one of the most important and sensitive measures in forming the legal order. because the legal system determines the general framework of individual actions and social interaction of people, and this is both for the present and future and of course, the form of this law is also a matter of choice. in line with justifying this claim, john elster’s theory of rational choice is one of the most influential and comprehensive theories in explaining and criticizing the methods of drafting the constitution, which is based on two principles: the first principle: the individuality of human action and the second principle the benefit-centeredness of human actions has been proposed. according to this opinion, the electoral behavior of a society is the best example of using a rational choice, and the formulation and construction of the constitution is the best case, because in this work, even if there is no malice, it may make the situation worse than it is, and this is due to rationality. is incomplete. this essay has investigated the application of this method in the analysis of drafting and revising the basic law, or what is called the design of the constitution, with an emphasis on the thought of john elster. the purpose of the research is to examine this theory in relation to how and why people participate in drafting and creating the constitution as rational agents. this is a research article