بررسی حفظ حریم خصوصی شهروندان در دورۀ کرونا با تاکید بر مسئلۀ ‏پردازش داده‌ها (مطالعۀ تطبیقی در امریکا، فرانسه، چین و ایران)‏

ضرورت مقابله با همه‌گیری کرونا دولت‌ها را به انجام اقدامات متعددی (ازجمله پردازش داده‌ها) سوق داده و بر عرصه‌های مختلفی از زندگی شهروندان تاثیر گذاشته و چالش‌های حقوقی فراوانی را در باب حریم خصوصی شهروندان در دورۀ کرونا ایجاد کرده است. مطالعۀ تطبیقی و مبتنی بر روش توصیفی- تحلیلی نظام حقوقی حاکم بر حریم خصوصی در دورۀ شیوع کرونا در چهار کشور ایران، فرانسه و امریکا و چین، آشکار می‌سازد اقداماتی که در شرایط عادی ناقض حریم خصوصی محسوب می‌شد، در این دوره بر اساس مجوز‌های خاص، از سوی دولت‌ها مبنای عمل قرار گرفته است. نظام حقوقی فرانسه به شیوه‌ای متمرکز، شفاف و مبتنی بر پاسخگویی و مسئولیت‌پذیری، حفظ حریم خصوصی را تضمین کرده که بخش مهمی از آن معلول وجود نهاد ناظر در زمینۀ پردازش داده‌ها است. حقوق چین نیز به‌واسطۀ قوانین و دستورالعمل‌های متعدد و نیز اعتماد شهروندان به نظام سیاسی و حقوقی با چالش‌های اندکی همراه بوده است. حقوق ایران علی‌رغم وجود مبانی حقوقی و فقهی در حمایت از حریم خصوصی، با خلا تقنینی و نبود نهاد ناظر و مسئول در زمینۀ پردازش داده‌ها مواجه بوده و در حقوق امریکا نیز به علت ماهیت فدرال و نیز نبود رویکرد کل‌نگر به مسئلۀ حریم خصوصی و نهاد عام ناظر بر پردازش داده‌ها، چالش‌های حقوقی بسیار جدی وجود داشته است و دادگاه‌ها دایرۀ اختیارات دولت در زمینۀ مقابله با کرونا را در مسائل ناظر بر حریم خصوصی محدود کرده‌‌اند. در چین و فرانسه ورود دولت به عرصه‌های حریم خصوصی جدی‌تر بوده، با این تفاوت که در فرانسه شفافیت و رعایت اصول حقوق شهروندی در وضعیت بهتری قرار داشته است. در مقابل، در حقوق امریکا کمترین تعرض به حریم خصوصی صورت پذیرفته است. در ایران نیز فقدان قوانین و دستورالعمل‌های شفاف نگرانی‌هایی را در خصوص حفظ حریم خصوصی ایجاد کرده است.

study of protection of citizens’ privacy during covid-19 period with ‎emphasis on data processing‏ ‏‎(comparative study of u.s., china, ‎france, and iran law)‎

necessity of confrontation with coronavirus pandemic has moved governments toward taking a variety of actions in the field of defeating coronavirus (including data processing) which have influenced different aspects of life of citizens and caused many legal challenges in relation to the privacy of citizens in the time of corona outbreak. comparative and descriptive-analytical method study of legal frameworks governing the right to privacy in the u.s., china, france, and iran reveals that governments on the basis of special authorizations have taken actions during the pandemic which would be considered as violations to privacy in normal circumstances. french legal system has protected privacy in a centralized and transparent manner and based on accountability and responsibility which mostly is due to the existence of a controller entity. china law because of comprehensive legislations and regulations and citizens’ trust in legal and political systems faced few challenges. iranian law despite the legal and jurisprudential foundations for the protection of privacy is faced with legislation lack and absence of a controller and accountable entity for data processing, and in u.s. law there have been serious legal challenges because of the dual nature of federal and state system and lack of a holistic approach toward the right to privacy and lack of a supervisor entity on data processing. furthermore, courts have limited the scope of the government’s authority in dealing with the coronavirus in relation to privacy matters. in china and france, the government’s entry into the field of privacy has been more serious, with the difference that transparency and compliance with the principles of citizen’s rights have been in a better state in france. on the other hand, in american law, the least invasion of privacy has been done. in iran, the lack of clear laws and guidelines can cause privacy concerns.