مطالعۀ تطبیقی حقوق مصرف‌کننده راجع به برداشت مستقیم بانکی در ایران و امریکا

توسعۀ شیوه‌های نوین پرداخت در معاملات و تسهیل و تنوع در آنها به تبع نیازهای موجود، از لوازم غیرقابل ‌انکار پویایی کسب‌وکارها است که ارتباط تنگاتنگی با حقوق تجاری و بانکی دارد. برداشت مستقیم نیز که از روش‌های متداول پرداخت در دنیا به‌خصوص در موارد انتقال ‌بدهی مکرر است، از همین قسم محسوب می‌‌شود و به‌تازگی نیز در کشورمان مقدمات اجرایی آن در حال فراهم شدن است. انعطاف و امنیت زیاد این روش بر قرارداد میان صاحب‌‌حساب و ذی‌نفع، نوعاً دائن استوار است. آنچه تا حدود زیادی رشد استفاده از این شیوۀ متداول و پر‌کاربرد در دنیا را در روابط معاملاتی داخلی با کندی مواجه می‌سازد، فقدان مقررات جامع جهت تعیین حقوق و تکالیف طرفین آن خصوصاً با توجه به ویژگی الحاقی بودن قرارداد مبنای آن در عمدۀ کاربردها است. با این‌ حال، در نظام حقوقی امریکا و با توسعۀ بانکداری مخصوصاً برخط، مقررات ویژه‌ای جهت حمایت از صاحبان حساب مصرف‌کننده در برابر ذی‌نغعان که عمدتاً ارائه‌کنندگان کالا و خدمات هستند، تدوین گردیده که با مقررات حمایتی موجود در حقوق ایران، قابل تطبیق و از برخی جهات همخوان است و مطالعۀ‌ آن می‌تواند از جهات مختلفی راهگشا باشد. با وجود قرابت مقررات حمایتی حقوق ایران با حقوق امریکا در برخی از جنبه‌های موضوع حاضر همچون لزوم ارسال اعلامیۀ وضعیت پرداخت، اختلافاتی مانند رضایی بودن قرارداد برداشت مستقیم در ایران و امکان انعقاد آن به صورت شفاهی و یا به شیوه‌های دیگر به‌چشم می‌خورد. غالباً ایجاب و قبول در این روش به نحو الکترونیکی و از راه دور رخ می‌دهد؛ از این رو، شرایطی برای سهولت اثبات قرارداد در مقررات داخلی تعیین ‌شده‌ است. علاوه بر این، تفکیک میان امکان توقف پرداخت و فسخ قرارداد اصلی، از مباحثی است که در هر دو نظام حقوقی مورد توجه است.

comparative study of consumer protection rights relating to ‎preauthorized debits, in iranian and american legal systems

the development and facilitation of new payment manners for transactions according to the current business requirements is an integral part of economic dynamics and it is closely related to the banking laws. preauthorized debit, also known as direct debit, is one of the most common banking payment methods available to users worldwide, especially in case of recurring transfers. its flexibility and safety are grounded in the agreement between the account holder and the beneficiary, who is mostly the creditor. a contract of adhesion applies to the case in many ways, and the account holder (the consumer of goods and services) as the weaker party should be legally supported. however, the lack of comprehensive regulations to specify the parties' framework of rights and duties, especially concerning the adhesive nature of this type of contract, is what has to a great extent slowed down the use of this common and widely used method in internal transactions. with the development of the internet banking system, a specific regulation has been introduced into the american legal system to support holders of consumer bank accounts against beneficiaries who are mainly vendors. since these rules conform to the iranian law in many ways, studying them can be constructive. therefore, the present paper attempted to analyze the most important aspects of this issue in both legal systems.