مسئولیت مدنی ناشی از سوء‌استفاده از اطلاعات خصوصی در حقوق ایران و انگلیس

اطلاعات خصوصی افراد همواره در معرض تعرض اشخاص مختلف است؛ از این‌ رو، باید ضمن ارائۀ معیار برای شناسایی مفهوم اطلاعات خصوصی، با تقویت ضمانت ‌اجراهای نقض حق اشخاص نسبت به اطلاعات خصوصی‌ آنها، برای پیشگیری از نقض حریم خصوصی اطلاعاتی راهی پیدا کرد. پرسش اصلی آن است که آیا در حقوق انگلیس و ایران، مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی اطلاعاتی به‌رسمیت شناخته شده است یا خیر؟ در صورت پاسخ مثبت به این پرسش، شیوۀ این حمایت چگونه است؟ در حقوق انگلیس قالبی مستقل برای اقامۀ دعوای مسئولیت مدنی ناشی از نقض حریم خصوصی اطلاعاتی وجود نداشت و با توجه به شکل‌گرا بودن نظام مسئولیت مدنی انگلیس، طرح دعوایی که مستقیماً از حریم خصوصی صیانت کند قابل پذیرش نبود. تا اینکه بعد از طرح دعوای کمپبل در سال 2004، زمینه‌های پذیرش دعوای مستقل مسئولیت مدنی موسوم به سوءاستفاده از اطلاعات خصوصی فراهم شد. همچنین، در رویۀ قضایی این کشور برای تشخیص خصوصی بودن اطلاعات از معیار انتظار معقول حریم خصوصی (معیار نوعی) استفاده شده است. در حقوق ایران نقض حریم خصوصی به هر شکلی که باشد، صرف‌نظر از اینکه در قالب خاصی قرار گیرد یا خیر، در صورت وجود شرایط مسئولیت مدنی، برای عامل زیان به لحاظ مدنی مسئولیت‌زا است. البته، ظاهر آیین‌نامۀ اجرایی قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در تشخیص وجود حریم خصوصی صرفاً از عبارت «انتظار حریم خصوصی»، بدون قید «معقول بودن»، استفاده کرده و این موضوع ظاهراً موید آن است که در حقوق ایران معیار شخصی پذیرفته‌شده است. با این حال، با توجه به مزایای معیار عرفی، باید از این ظاهر گذشت و معیار عرفی را در حقوق ایران به‌رسمیت شناخت. به هر ترتیب، هدف نگارندگان این نوشتار آن است که به شیوۀ تحلیلی- توصیفی و با نگاهی تطبیقی، ضمن بررسی شرایط ایجاد مسئولیت مدنی ناشی از سوءاستفاده از اطلاعات خصوصی، معیار انتظار معقول حریم خصوصی را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند.

civil liability arising from misuse of private information in iranian and british law

private information of individuals is always exposed to attack by different individuals. therefore, while providing a criterion for identifying the concept of private information, by strengthening the guarantee of the enforcement of the violation of the rights of individuals to their private information, a way should be found to prevent the violation of information privacy. the main question is whether the civil liability resulting from the violation of privacy is recognized in british and iranian law or not? if the answer is positive, how is this supported? in english law, there was no independent form of civil liability claim arising from a breach of informational privacy and due to the formality of the british civil liability system, a lawsuit that directly protects privacy was not acceptable until after campbell's lawsuit was filed in 2004, the grounds for accepting an independent civil liability lawsuit known as misuse of private information was provided. also, in the judicial procedure of this country, the standard of reasonable expectation of privacy (objective standard) has been used to determine whether information is private. in iranian law, privacy violation is in any form, regardless of whether it is in a specific format. if there are conditions of civil liability, in this case, the defendant is responsible. of course, the appearance of the executive regulations of the law on publishing and free access to information only uses the phrase expectation of privacy without the condition of reasonableness in recognizing the existence of privacy, and this issue apparently confirms that a subjective standard is accepted in iranian law. however, considering the advantages of the objective standard, this appearance should be ignored and the objective standard should be recognized in iranian law. anyway, the mission of this article is to analyze the standard of reasonable expectation of privacy in an analytical-descriptive way and with a comparative view, while examining the conditions of creating civil liability due to misuse of private information.