مطالعۀ تطبیقی شناسایی و اجرای احکام محاکم خارجی در کنوانسیون 2019 احکام لاهه و حقوق ایران

یکی از مباحث حقوق بین‏الملل خصوصی که پیوسته بر اهمیت آن به سبب توسعۀ روابط سیاسی و اقتصادی کشورها در سطح بین‏الملل افزوده می‏شود، ضرورت شناسایی و اجرای احکام صادره از محاکم خارجی است. کنفرانس لاهه در مورد حقوق بین‏الملل خصوصی به‏منظور یکسان‏سازی مقررات حاکم بر شناسایی و اجرای احکام خارجی، کنوانسیون 2019 احکام لاهه را تصویب کرده است. در حقوق ایران نیز شرایط شناسایی و اجرای احکام خارجی در قانون اجرای احکام مدنی بیان شده است. با وجود این، یکسان‏سازی مقررات در موضوع مطروحه با استانداردهای بین‏المللی می‏تواند موجب ترویج دسترسی موثر به عدالت، تسهیل تجارت و سرمایه‏گذاری‏‏های فرامرزی گردد. از این رو، هدف پژوهش حاضر آن است که امکان، ضرورت و آثار پذیرش کنوانسیون 2019 احکام لاهه را در حقوق ایران با توجه به وجه تشابه و تفاوت آن دو از حیث قلمرو، شرایط و موانع شناسایی و اجرای احکام خارجی مورد واکاوی قرار دهد تا با تطبیق این دو، در راه توسعۀ حقوقی کشور گامی بردارد. بررسی‏ها نشان داده که انعطاف قواعد و مقررات کنوانسیون، الحاق ایران به کنوانسیون را تسهیل نموده و آثار سیاسی و اقتصادی الحاق به کنوانسیون، تصویب آن را در ایران ضرورت بخشیده است. از حیث شرایط و جهات ردّ شناسایی و اجرای احکام خارجی نیز مشترکات بسیاری میان آن دو وجود دارد.

comparative study of the recognition and enforcement of foreign court judgments in the hague convention judgments 2019 and iranian law

one of the topics of private international law, which is constantly increasing in importance due to the development of political and economic relations between countries at the international level, is the need to identify and enforce judgments issued by foreign courts. the hague conference on private international law has adopted the hague convention 2019 to standardize the rules governing the recognition and enforcement of foreign judgments. in iranian law, the conditions for recognition and enforcement of foreign judgments are stated in the civil judgments execution law. however, harmonizing the rules on the issue with international standards can promote effective access to justice, trade facilitation, and cross-border investment. therefore, the present study aims to investigate the possibility, necessity, and effects of the adoption of the 2019 hague convention judgments in iranian law, considering the similarities and differences between the two in terms of territory, conditions, and obstacles to identifying and enforcing foreign judgments. by combining the two, take a step towards the legal development of the country. studies have shown that the flexibility of the rules and regulations of the convention has facilitated iran’s accession to the convention, and the political and economic effects of accession to the convention have necessitated its ratification in iran. there are many similarities between the two in terms of conditions and aspects of refusing to recognize and enforce foreign judgments.