بررسی تطبیقی مبنای مسئولیت مدنی در تصادفات وسایل ‌نقلیۀ خودران

پیشرفت فناوری‌های خودکار در جهت تولید وسایل ‌نقلیۀ خودران، روزافزون و توقف‌ناپذیر است. ورود، تولید، توزیع و استفاده از این‌گونه وسایل نقلیه می‌تواند چالش‌هایی حقوقی را برای سیاست‌گذاران، قانون‌گذاران، دادگران، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان به‌همراه داشته‌ باشد. یکی از چالش‌های محتمل استفاده از وسایل‌ نقلیۀ خودران، مسئولیت مدنی در تصادمات است. چنانچه استفاده از وسیلۀ‌ نقلیۀ خودران به تصادفات جاده‌ای، دریایی و یا هوایی منجر شود، مسئولیت مدنی متوجۀ چه شخص یا اشخاصی است؟ آیا تولیدکنندگان مسئولیت دارند؟ مبنای مسئولیت مدنی ایشان چیست؟ درصورتی که وسیلۀ‌ نقلیه سطوح پایینی از خودرانی را داشته باشد، می‌توان متصدی را در اکثر مواقع مسئول تصادفات دانست؛ اما زمانی که سطوح بالای خودرانی، نقش متصدی را در هدایت وسیلۀ‌ نقلیه کاهش دهد، تولیدکنندگان را می‌توان با توجه به تقصیر ایشان در ایفای وظایف خود مسئول دانست. نظر به فقدان معیار مناسبی برای سنجش تقصیر تولیدکنندگان، به‌نظر می‌رسد مسئولیت مطلق مبنای مناسبی برای تعیین شخص مسئول باشد. تحقیق حاضر با توسل به تازه‌ترین پژوهش‌های حقوقی در کشورهای پیشرو در این فناوری، ازجمله ایالات متحدۀ امریکا و برخی کشورهای اروپایی و نیز بنابر حقوق داخلی، کارایی مبانی مسئولیت مدنی موجود را سنجیده، در پی فراهم آوردن ادبیاتی حقوقی و طرح پرسش‌هایی دقیق در راه تبیین الزامات مبنایی حوزۀ مسئولیت برای استفاده از این فناوری بوده ‌است.

The Foundation of Civil Liability for Accidents including Autonomous Vehicles: A Comparative Study

With the deployment of automated systems and artificial intelligence technology growing in the auto sector, the shift from a human driving vehicle to an autonomous vehicle (AV) may pose challenges and questions for politicians, legislators, lawyers, industries, and even consumers. One of the challenges is where a practitioner or consumer of an AV confronts legislation. An accident that involves an AV would raise issues for which laws have not been adjusted. The requisite foundation of liability is the issue that this research pursues to discover. This research explores the newest efforts in the forerunner countries compared with Iranian laws to illuminate uncertainties such as who should be liable, if and to what extent manufacturers are liable, and how a proper liability regime should be designed. While the operator liability seems to be efficient for the first three levels of autonomy, in the last three levels where the operator is not as engaged as before, the product liability may provide a defendable foundation of liability. However, with the defective tests currently in use, it seems more justifiable to hold manufacturers strictly liable. This article provides legal literature and asks precise questions for future works to ultimately establish a liability foundation for automated technologies. Document Type: Research Paper.