لیسانس اجباری به‌مثابۀ تمهیدی برای کنترل رقابتی ادغام‌ها؛ نگرشی تطبیقی در حقوق اتحادیۀ اروپا و ایران

بنگاه‌هایی که در پی بهره‌گیری از ظرفیت‌های ادغام برای افزایش کارایی پویای خود هستند، گاه با چالش‌های رقابتی مواجه می‌شوند. ازاین‌رو، مراجع رقابتی در ایجاد موارنه موازنه میان ضرورت زدودن دغدغه‌های رقابتی و فراهم کردن فرصت استفاده از مزیت‌های ادغام، می‌کوشند تا پیش از نهایی شدن ادغام، مشروعیت رقابتی آن را در گرو پاره‌ای التزامات خاص قرار دهند. لیسانس اجباری یکی از تدابیر نوین در عرصه عرصۀ ادغام حول پیرامون مالکیت‌های فکری به‌ شمار می‌رود که توان نسبی خود برای تعدیل رقابتی ادغام‌های پیشنهادی به اثبات رسانده است. نگارندۀ نوشتار حاضر می‌کوشد که در پرتو رهیافت‌های حقوق اتحادیه اتحادیۀ اروپا که تنها نظامی است که از موازین مفصلی در این حیطه برخوردار است، ضمن تعیین جایگاه لیسانس اجباری در بین ضمانت اجراهای رقابتی مربوطه، مفاد و مرزهای آن را در گستره گسترۀ خاص ادغام‌ها ترسیم کرده و، مزیت‌‌ها و کاستی‌های آن را بر‌شمارد و مدلی بهینه از لیسانس اجباری ارائه نماید که از کارکردی موثر موثر در جمع بین میان ملاحظات رقابتی و نوآوری ادغام‌های پیشنهادی، برخوردار باشد. مقایسه مقایسۀ یافته‌های حاصل از مطالعه مطالعۀ تطبیقی موضوع با رویکردهای حقوق ایران نشان از آن دارد که ابعاد مختلف لیسانس اجباری و مشروعیت‌بخشی رقابتی به ادغام‌ها مغفول مانده است و موازین کنونی حوزه حوزۀ رقابت و مالکیت‌های فکری که نواقص زیادی دارد، از دیدگاه‌های ناصواب نشئت می‌گیرد و نواقص زیادی رنج می‌برد که و به این ترتیب، بازنگری در قواعد مربوطه را ناگزیر می‌سازد.

Compulsory Licensing as a Measure for Control of Competition Challenges of Mergers: A Comparative Study in E.U and Iranian Law

Undertakings seeking to utilize potentials of mergers in order to improve their dynamic efficiency may confront with competition challenges. Accordingly Competition Authorities in balancing the necessity of removing competition concerns and providing a chance for gaining merger benefits, try to employ different remedies at waiting period. Compulsory licensing has proved itself as a relative efficient remedy for competition modifying of proposed mergers in IP domain. This research in the light of EU related rules as a leading legal system in this field, is going to determine the situation of compulsory licensing among competition remedies, its contents and framework in particular field of mergers, enumerate its benefits and deficiencies and provide an optimized model for compulsory licensing which has effective function in making balance between competition and innovation considerations of proposed mergers. The comparison of achieved results of comparative study with approaches of Iranian law, makes clear that different aspects of compulsory licensing and giving competition validity to mergers and particular standards have been neglected and existing rules of competition and IP law suffer from wrong procedures and flaws which necessitate review of related rules.