ریشه های شکل گیری ملت و تابعیت در روم باستان: از خانواده تا تابعیت، از شهروندی تا ملت

همگان بر این باورند که حقوق عمومی در غرب با نگاه به نظام حقوقی و سیاسی که در امپراتوری روم وجود داشته، شکل گرفته و غرب در تاسیس نهاد دولت ملت به روم می‌نگریسته است؛ از‌این‌رو، تاثیرات حقوق روم بر حقوق عمومی مدرن از جنبه‌های مختلفی می‌تواند مطالعه گردد. به‌نظر می‌رسد در مفهوم دولت ملت دو مولفۀ «ملت» و «تابعیت» به‌وجود آمده است. آنچه این مقاله در تلاش است تا به آن پاسخ دهد، توجه به این نکته است که آیا ریشه‌های شکل‌گیری مفهوم تابعیت و ملت را که ازجمله مفاهیم مدرن محسوب می‌شوند، می‌توان در روم باستان جستجو کرد؟ آنچه در اینجا بررسی می‌‌شود، تاثیرات دو مولفۀ سبک خاص «خانواده» در اقوام هندواروپایی، و نگاه خاص رومی‌ها به مستعمرات خود در شکل‌گیری این دو مفهوم است که اولین مولفه به شکل‌گیری مفهوم «تابعیت» انجامیده و دیگری به ایجاد مفهوم «شهروندی» منجر شده که خود زمینۀ ایجاد مفهوم «ملت» و حتی نمونۀ اولیۀ این مفهوم بوده است. البته، پیوستگی در مفاهیم تبار تا ملت با فراگیر شدن مسیحیت در اروپا دچار گسست شد، چراکه مسیحیت پیوند میان مردمان را نه بر مبنای ارتباط دائمی یک گروه انسانی با سرزمین، بلکه بر اساس ایمان آن‌ها به یک باور مشترک می‌دانست. این امر موجب شد مفهوم امت مسیحی در اروپا دیگربار تمایزی میان خودی و غیرخودی در میان مردمان یک سرزمین مطرح سازد. این درحالی است که اگر روال پیشین در سنت هندواروپایی تداوم می‌یافت، شاید لازم نبود برای ظهور مفهوم ملت تا عصر تجدد منتظر بمانیم.

The Origins of Nation and Subjecthood in Ancient Rome: from Gens to Subjecthood, from Citizenship to Nation

All scholars agree that the western public law has always looked at the Roman legal and political regimes specially in creating the concept of nation State. Therefore, the effects of Roman foundations on the western law can be studied from different aspects. It seems that in the concept of nation State the concepts "nation" and "subjecthood" can be found. The present paper seeks to deal with this question: “can we trace these modern legal concepts back to the Roman law?”. What have been studied here are the specific styles of the “gen” in IndoEuropean families and specific Roman approach towards colonialism and their effects on the creation of “subjecthood” and “citizenship” which is the precursor of “nation” in modern law. By the emergence of Christianity, the coherence form of “gen” to “nation” has been disrupted This is because in Christianity the relations between people are not based on the permanent link between a group of people and a territory, but are centered around common belief. This again led to the distinction between people and aliens. However, the former sequence of IndoEuropean tradition could have laid the foundation of “nation" even before Modern era.