رقم سیاه، چالشی فراروی آمار جنایی رسمی (با رویکردی تطبیقی بر آمریکا و ایران)

در جرم‌شناسی معاصر، آمار جناییِ رسمی باوجود فواید تحسین‌برانگیز و بی‌شمار با چالشی جدی به نام «رقم سیاه» مواجه می‌باشد؛ تاجایی که باعث شده است برخی از جرم‌شناسانِ منتقد، اعتبار چنین آماری را زیر سوال ببرند. به همین دلیل و به‌منظور رفع چالش پیش‌گفته، این مقاله بر آن است با روشی توصیفی‌ تحلیلی در آغاز به بررسی فرایند شکل‌گیری رقم سیاه در آمار جنایی رسمی پرداخته، سپس راهکارهایی را برای خروج از آن ارائه دهد. البته در این خصوص تلاش شده است با پرداختن به شیوه‌های جمع‌آوری آمار جنایی رسمی در امریکا به‌عنوان پیشرفته‌ترین کشور در این حوزه، انتقادهای خاص و عام وارد بر آن مشخص شود تا به این وسیله، مسیر مطالعات تجربیِ جرم‌شناسان ایرانی نیز هموار گردد. در مجموع به‌نظر می‌رسد برای کاهش رقم سیاه ‌بایستی افزون بر ارائۀ راهکارهای علمی‌تر در جمع‌آوری آمار جنایی رسمی، به تاکتیک‌های غیر‌رسمی جمع‌آوری آمار جنایی همانند «پیمایش‌های جامعه‌محور» نیز متوسل شد. در همین زمینه، در کشور امریکا در کنار پیش‌بینی «سیستم ملی گزارش کردن حادثه‌محور» (nibrs) به‌عنوان شیوه‌ای علمی‌تر از «گزارش همسان جرم» (ucr)، از تاکتیک‌هایی مثل «پیمایش ملی بزه‌دیدگی جرم» (ncvs) و «پیمایش خودگزارش‌دهی» (srs) نیز استفاده می‌شود. در ایران نیز هرچند راه‌اندازی سایت «مرکز آمار و فناوری اطلاعاتِ قوۀ قضائیه» گامی مثبت در «دسترسی الکترونیکی به آمار جنایی» تلقی می‌‌شود، اما به‌نظر نمی‌رسد این مرکز به کاهش رقم سیاهِ آمار جنایی رسمی کمک شایانی بنماید.