عوامل و مولّفه‌های بنیادی تدریس اثربخش در آموزش عالی از دیدگاه دانشجویان و اعضای هیات‌علمی دانشگاه کردستان

هدف اصلی پژوهش حاضر شناسایی عوامل و مولّفه‌های تدریس اثربخش به‌منظور فراهم آوردن یک چهارچوب فراگیر برای مقوله‌های بنیادی تدریس اثربخش ازنظر اعضای هیات‌علمی و دانشجویان دانشگاه کردستان بود. در انتخاب نمونه آماری با استفاده از رویکرد کمّی و روش نمونه‌گیری طبقه‌ای، نمونه‌ای شامل 383 دانشجو و 156 عضو هیات‌علمی در نیمسال دوم سال تحصیلی 1391 در دانشگاه کردستان انتخاب و مطالعه شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه‌ای پژوهشگرساخته بر اساس مولّفه‌های رایج در پیشینه و پژوهش‌های موجود بود که ضریب پایایی آن در مطالعه اولیه، 91/0 بر اساس آلفای کرونباخ محاسبه شد. داده‌ها به‌وسیله تحلیل عاملی اکتشافی با روش مولّفه‌های اصلی تحلیل شدند. نتایج نشان داد که عوامل و مولّفه‌های اساسی تدریس اثربخش از دیدگاه دانشجویان، شامل مهارت‌های آموزشی، ارزیابی نظام‌مند و منش فردی بودند. این عوامل و مولّفه‌ها ازنظر اعضای هیات‌علمی متفاوت بودند. آن‌ها علاوه بر مهارت‌های آموزشی و منش‌ فردی، خصوصیات اخلاقی و عوامل ارتباطی را به‌عنوان دو مولّفه مهم دیگر تدریس اثربخش در آموزش عالی برشمردند. با ترکیب داده‌های هر دو گروه، تجربه اعضای هیات‌علمی به‌عنوان مولّفه دیگری از تدریس اثربخش شناسایی شد.