تهیه و اعتباریابی مقیاس خودکفایتی در علوم تجربی برای دانش‌آموزان مقطع راهنمایی

هدف این پژوهش، تهیه مقیاسی برای اندازه‌گیری خودکفایتی دانش‌آموزان مقطع راهنمایی در علوم تجربی و تعیین اعتبار و پایایی آن بود. بدین منظور 319 دانش‌آموز سال سوم راهنمایی با روش نمونه‌گیری هدفمند به عنوان آزمودنی‌های پژوهش انتخاب شدند. این مقیاس بر مبنای پیشنهادهای باندورا(2006) در خصوص سنجش خودکفایتی در حیطه‌های ویژه تحصیلی تهیه شد. یافته‌ها نشان داد این مقیاس از سه بُعد خود‌کفایتی در حل مسایل علوم تجربی، در کاربرد علوم تجربی و در درس علوم تجربی تشکیل شده است. ضرایب همبستگی بین این ابعاد و نیز یکایک آن‌ها با نمره کل مقیاس حاکی از انسجام و روایی سازه‌ای مقیاس بود. وجود همبستگی مثبت بین ابعاد و کل مقیاس با نمره پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان در درس علوم تجربی روایی ملاکی مقیاس را نیز تایید کرد. ضرایب آلفای کرونباخ برای ابعاد مقیاس از 88/0 تا 92/0 متغیر و ضریب آلفای کرونباخ برای کل مقیاس 96/0 به‌دست آمد که نشانه همسانی درونی قوی و مستحکم آن بود. ضریب پایایی حاصل از بازآزمایی ابعاد مقیاس از 82/0 تا 86/0 متغیر و برای کل مقیاس برابر با 93/0 بود و ثبات زمانی نمرات آن را نشان داد. از یافته‌های دیگر این پژوهش تفوّق دختران در ابعاد خودکفایتی در علوم تجربی بر پسران بود. با توجه به این‌که مقیاس خودکفایتی در علوم تجربی، مقیاس معتبری در فرهنگ ایرانی است می‌توان در پژوهش‌های روان‌شناختی و تربیتی، مطالعات برنامه درسی و نیز مراکز مشاوره و مدارس به کار گرفته شود.