ارائه ی مدل علّی اثربخشی تدریس برخط بر اساس سواد تدریس برخط؛ نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تدریس برخط (کاربرد تحلیل مسیر)

هدف این پژوهش، ارائۀ مدل علّی اثربخشی تدریس برخط بر اساس سواد تدریس برخط؛ نقش واسطه‌ای خودکارآمدی تدریس برخط است. پژوهش حاضر، کاربردی و به لحاظ گرد‌آوری داده‌ها کمی مبتنی بر رویکرد همبستگی است. جامعۀ آماری این تحقیق، تمامی استادان دانشگاه‌های پیام نور در سراسر کشور بودند که بنا به خوداظهاری، در یک یا چند دورۀ برخط در سال تحصیلی 401-1400 شرکت داشتند. حجم نمونه 350 نفر بود که به روش دردسترس انتخاب شد. از پرسشنامه‌های سواد تدریس برخط حافظی و یوسف‌وند (1401)، خودکارآمدی تدریس برخط روبینا و اندرسون(2010) و اثربخشی تدریس برخط حافظی و یوسف‌وند (1401) برای گردآوری داده‌ها استفاده شد. داده‌های به‌دست‌آمده با استفاده از نرم‌افزارهایspss  نسخه 24 و amos تجزیه و تحلیل شدند. یافته‌ها نشان داد که همبستگی بین سواد تدریس برخط و خودکارآمدی تدریس برخط 0/68، همبستگی بین سواد تدریس برخط و اثربخشی تدریس برخط 0/70 و ضریب همبستگی بین خودکارآمدی برخط و اثربخشی تدریس برخط 0/77 بود که در سطح معناداری0/01>p معنادار است. یافته‌ها همچنین نشان داد که 28 درصد از واریانس خودکارآمدی تدریس برخط و 33 درصد از واریانس اثربخشی تدریس برخط به‌وسیله مدل حاضر تبیین گردید. یافته‌ها همچنین نشان داد ضرایب مسیر سواد تدریس برخط به اثربخشی تدریس برخط، سواد تدریس برخط به خودکارآمدی تدریس برخط و خودکارآمدی تدریس برخط به اثربخشی تدریس برخط، معنادار می‌باشند. بنابراین و بر اساس نتایج مطالعۀ حاضر، پیشنهاد می‌شود که مسئولان ذیربط به موضوع خودکارآمدی در راستای میانجی‌گری رابطۀ بین اثربخشی تدریس برخط و سواد تدریس برخط توجه خاصی داشته باشند.

proposing a causal model of online teaching effectiveness based on online teaching literacy: the mediating role of online teaching self-efficacy: a path analysis

this study aimed to propose a causal model of online teaching effectiveness based on online teaching literacy, with the mediating role of online teaching self-efficacy. the statistical population of this applied quantitative correlational research comprised all professors of payame noor universities in iran. the sample consisted of 350 professors, conveniently selected. online teaching literacy, online teaching self-efficacy, and online teaching effectiveness questionnaires were used to collect data, which were analyzed in spss 24 and amos. the findings showed a correlation of 0.68 between online teaching literacy and online teaching self-efficacy, a correlation of 0.70 between online teaching literacy and online teaching effectiveness, and a correlation of 0.77 between online self-efficacy and online teaching effectiveness, significant at the p < 0.01 level.introduction                     the growth and development of information and communication technology (ict) have revolutionized the modern methods of electronic learning and expanded online classes into an inclusive format to reduce costs and save time (keengwe georgina, 2012:370). as a result, educational institutions have oriented towards free and accessible educational systems for mass audiences (hanushek, 2011:475; rudestam, 2004:427). in fact, we are entering a new world of education in which learners can teach themselves regularly through online courses (anderson, 2008:22). icts have recently created new challenges and opportunities for educational design (sejzi, aris yahya, 2012:566). universities and educational centers cannot meet the needs of the country and the large number of applicants for high-quality education merely through face-to-face education. as such, most universities have turned their attention towards virtual education (yasini taban, 2015:183).meanwhile, some researchers have shown that the relationship between online teaching effectiveness and online teaching literacy is mediated by variables such as educational satisfaction (aldhahi et al., 2022:1329) and the level of online teaching self-efficacy (ozkan, koseler, baykal, 2009: 112). the present study examined the role of online teaching self-efficacy in the relationship between online teaching effectiveness and online teaching literacy.