درک معلمان از اجرای اهداف ساحت علم و فناوری و برنامه ‏درسی حوزه تربیت و یادگیری علوم تجربی در دوره ابتدایی

این پژوهش با هدف بررسی چگونگی درک معلمان از اجرای اهداف ساحت علم و فناوری و برنامۀ ‏درسی حوزۀ تربیت و یادگیری علوم‌تجربی در دورۀ ابتدایی انجام شد. روش پژوهش پدیدارشناختی و گروه هدف، شامل معلمان مناطق 19 گانۀ شهر تهران بود که به‌صورت هدفمند انتخاب شدند. ابزار گردآوری داده‏ها پرسشنامۀ ‏باز، روزنگارها، مصاحبۀ نیمه‏ ساختارمند و یادداشت‏های میدانی و تاملی بود. تحلیل داده‏ها به شیوۀ قیاسی و با در نظر داشتن سه مقولۀ خویشتن، تکلیف و اثربخشی انجام شد که انعکاس‌دهندۀ دغدغۀ معلمان در اجرای تغییر/ نوآوری بود. یافته‌ها نشان داد مهم‌ترین نگرانی‏های ابراز شده در مرحلۀ خویشتن، تعدد طرح‏های تحولی در سطح مدرسه و حاکمیت کتاب درسی به جای برنامۀ ‏درسی و محدودیت ناشی از آن برای اتخاذ تصمیم‏ها از سوی معلم در فرایند تدریس و یادگیری بود. در مرحلۀ تکلیف، معلمان با دغدغه‌هایی همچون کمبود زمان آموزش و حمایت‏ها و پشتیبانی‏های علمی و حرفه‏ای مورد نیاز در فرایند اجرا روبه‌رو بودند؛ اما تعامل حرفه‏ای و وجود برخی ویژگی‏های شخصیتی در معلمان، شرایط را برای کنار آمدن با این دغدغه‏ها و اجرای اسناد تحولی فراهم کرده بود. در مرحلۀ اثربخشی، مهم‌ترین دغدغه‌های معلمان عبارت بودند از: تاثیر بر یادگیری دانش‏آموزان، ارزشیابی و آزمون‏های هماهنگ، یادگیری شخصی‌شده و کنشگری معلم. با توجه به یافته‌های این پژوهش، می‌توان گفت در اجرای اسناد تحولی به دلیل ابعاد گسترده و عمق تغییراتی که در  پی خواهد داشت و تمام جنبه‏های کاری مدرسه را تحت تاثیر قرار می‏دهد، نیازمند آن است که برنامه‏ریزی برای اجرا در سطح نهادی از وضوح لازم برای معلمان و دیگر دست‏اندرکاران برخوردار باشد. بی توجهی به تاثیر و تاثر متقابل ابعاد تغییر، نه تنها موجب بازآفرینی فرهنگ مدرسه نخواهد شد، بلکه می‏تواند به نتایج پیش‌بینی‌نشده و نامطلوبی بینجامد.