تربیت اخلاقی در فضای مجازی (مورد مطالعه: دانشجویان دانشگاه الزهراء)

پژوهش حاضر با هدف تبیین جایگاه تربیت‌اخلاقی در فضای مجازی با تکیه بر اخلاق دینی؛ به تحلیل دلایل ضرورت توجه به تربیت اخلاقی در فضای مجازی و موانع موجود بر سر راه آن از منظر زنان پرداخته است. پژوهش با روش پدیدارشناسی انجام شده است. دیدگاه‌های جامعه پژوهش، با استفاده از مصاحبه اکتشافی نیمه ساختاریافته با سوالات باز گردآوری و داده‌ها با الگوی کلایزی، تجزیه و تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که اختلاف‌نظر در اصول و مبانی تربیت‌اخلاقی از دیدگاه کاربران و ضعف در رعایت آن در زندگی حقیقی، تلاش برای جذب مخاطب بیشتر به هر طریق ممکن و ضعف و ناآگاهی در فرهنگ استفاده از قابلیت‌های فضای مجازی از مهمترین چالش‌هایی هستند که توجه به تربیت‌ اخلاقی در فضای مجازی را به ضرورتی مهم مبدل ساخته ‌است. نتایج حاکی از آن بود که بهره‌گیری از رهنمودهای تربیتی و آموزه‌های اخلاقی بر پایه دین، باور به حضور همیشگی خداوند، برجسته‌سازی هویت انسانی کاربران، توصیه به رعایت اخلاق و بهره‌گیری از روش‌های بازدارنده برگرفته از مبانی اخلاقی، تشریک مساعی، اهتمام خانواده‌ها در تربیت نسل جوان مطابق با الگوهای اسلامی– ایرانی و استفاده از مطالعات و دیدگاه‌های اندیشمندان بین‌رشته‌ای، می‌تواند در جهت نیل به این هدف و رفع موانع موجود، موثر واقع شود.

Moral Training in Cyberspace (Case Study: Alzahra University Students)

This research deals with the analysis of the necessity of moral training in cyberspace and its obstacles by qualitative phenomenology method from the visions of women. The purpose of this research is determining the position of moral training in cyberspace with emphasizing the religious ethics. For this purpose, the visions of the research community were gathered together by Semistructured exploratory interviews with openended questions. Then the data was analyzed byColaizzi’smethod. According to the findings, the most important challenges that have turned the cyberspace moral training into an important necessity are: disagreement in the principles of moral training, from the users’ vision and lack of it in real space, the users attempt for attracting more audiences by each possible way, weakness and unawareness of users of usage culture of cyberspace capacities. The results indicated that it is useful to achieve the goal and removing barriers by utilization of educational guidelines and Islamic moral teachings such as belief in the eternal presence of God, highlighting human identity of users, recommend to moral behavior and utilization of preventive methods from ethics, global cooperation, family effort of training the young generation according to IranianIslamic models and using the studies and visions of interdisciplinary thinkers.