بررسی میزان برخورداری کتاب های درسی مطالعات اجتماعی دورۀابتدایی از مولفه های بهزیستی ریف

به‌زیستی از اندیشه‌ای حمایت می‌کند که افراد را با هدف بهبود و ارتقاء کیفیت زندگی به بازنگری و بازسازی افکار، ارزش‌های فرهنگی و ساختارهای اجتماعی تشویق می‌کند. در این زمینه رویکرد محتوا در جهت درک به‌زیستی دانش‌آموزان حائز اهمیت می‌باشد. بر این اساس هدف پژوهش حاضر، بررسی میزان برخورداری مولفه‌های به‌زیستی در کتاب‌های مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی می‌باشد. روش این پژوهش توصیفی، تحلیل محتوا می‌باشد و جامعه اطلاع‌رسان این پژوهش شامل چهار جلد کتاب درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی 99-1398 و ابزارهای این پژوهش فرم تحلیل محتوا باتوجه به مولفه‌های به‌زیستی ریف است. به این صورت که پس از مشخص کردن مولفه‌های مورد نظر به عنوان ملاک‌های تحلیل و تعیین بند، پرسش و تصویر هر درس به عنوان واحد تحلیل با استفاده از تکنیک ویلیام رومی به تحلیل محتوای متن، پرسش‌ها و تصاویر کتاب‌های مذکور اقدام شد. نتایج پژوهش نشان داد که میزان توجه کتب مطالعات اجتماعی دوره ابتدایی به صورت کلی و هر یک از کتاب‌ها به مولفه‌های به‌زیستی، در حد پایین‌تر از متوسط (ضریب درگیری پایین‌تر از 1) بوده و از نظر توجه به به‌زیستی و مولفه‌های آن به تجدید نظر و ویرایش اساسی نیاز دارند. در این میان کتاب مطالعات اجتماعی پایه سوم با ضریب درگیری 0.52 دارای کم‌ترین ضریب درگیری و کتاب مطالعات اجتماعی ششم با 0.83 دارای بیشترین ضریب درگیری می‌باشند. علاوه بر‌ این، میزان توجه کتاب‌ها به مولفه‌ها به صورت متوازن نمی‌باشد و در این میان مولفه‌ی روابط مثبت با دیگران بیشترین فراوانی و خودمختاری کم‌ترین فراوانی را به خود اختصاص داده‌اند.

Evaluation of social studies textbooks of elementary schools based on the Ryff’s six-model of psycological well-being scale

The purpose of this study is to investigate the level of Ryff’s sixmodel of psycological wellbeing in social studies textbooks of elementray schools. The method of this descriptive research is content analysis. The informative community of this research includes four volumes of elementary school textbooks which were taught in the academic year of (20092010). The tools of this research are the content analysis form according to the Ryff’s sixmodel of psycological wellbeing scale. After identifying the desired models as criteria of analysis and determining the clause, questions and pictures of each lesson of the textbooks were used to analyze the content of the text, questions and images of the books by using the technique of William Rumi. The results showed that the level of paying attention to the Ryff ‘s sixmodel of psycological wellbeing in social studies textbooks of elementary schools was lower than the average. ( engagement coefficient less than 1) In terms of paying more attention to Ryff’s sixmodel of psycological wellbeing in social studies textbooks of elementary schools need to be fundamentally revised and edited. Among the mentioned textbooks, the third grade social studies book with a conflict coefficient of 0.52 has the lowest engagement coefficient and the sixth grade social studies textbook with 0.83 has the highest engagement coefficient. In addition, the level of paying attention to the Ryff’s sixmodel of psycological wellbeing in social studies textbooks of elementary schools is not balanced.