تدوین و آزمون الگوی آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش و پرورش ایران

«جهانی‌شدن» شکل جدیدی از شهروندی تحت عنوان «شهروندی جهانی» را مطرح نموده و علیرغم گسترش توجه به این مفهوم در نظام‌های آموزشی کشورهای مختلف، توافق چندانی در خصوص تعریف، ابعاد و مولفه‌های آن وجود ندارد. این پژوهش به منظور تدوین و آزمون مدلی برای آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش وپرورش ایران با روش تحقیق ترکیبی (کیفی و کمی) متوالی اکتشافی، انجام شده است. مشارکت کنندگان بخش کیفی، تعداد 10 نفر از صاحبنظران، خبرگان و سیاستگذاران حوزه آموزش و پرورش هستند که با روش نمونه‌گیری هدفمند و تکنیک اشباع نظری، انتخاب شدند. در بخش کمی نیز، جامعه آماری شامل کلیه دبیران جامعه شناسی مناطق نوزده گانه شهر تهران می‌باشد که از این میان، تعداد 240 نفر با روش نمونه‌گیری خوشه‌ای، به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. برای گردآوری داده‌ها از دو ابزار مصاحبه نیمه‌ساختار یافته و پرسشنامه محقق ساخته، استفاده شده است. تحلیل داده‌های کیفی با بهره‌گیری از روش تحلیل شبکه مضامین (مضامین پایه، سازمان دهنده، مضامین فراگیر) و تحلیل داده‌های کمی از طریق آزمون‌های آماری تی، آزمون ویل کاکسون و تحلیل عاملی تاییدی با استفاده از نرم افزارهای spss و pls، انجام شده است. یافته‌های بخش کیفی؛ نشان دهنده الگویی شامل 3 مضمون فراگیر (دانشی، نگرشی و مهارتی)؛ 21 مضمون سازمان دهنده و 147 مضمون پایه می‌باشد. نتایج حاصل از آزمون این الگو در بخش کمی نیز بیانگر برازش بسیار قوی الگوی آموزش شهروندی جهانی در نظام آموزش و پرورش ایران بوده و اینکه تمامی ابعاد و مولفه‌های این مدل، از نظر دبیران نمونه پژوهش، حائز اهمیتی بالا است.

Developing and Testing a Model for Global Citizenship Education in Iranian Education System

Globalization has proposed a new form of citizenship called Global Citizenship. Despite increasing the attention to this concept in the different educational systems, there is little agreement on its definition, dimensions, and components. This study aims to develop and test a model for global citizenship education in the Iranian Education System, using the Sequential Exploratory Mixed Methods Design (qualitative and quantitative method). The participants in the qualitative part include 10 experts and policymakers in education selected by the Judgmental Sampling Method and Theoretical Saturation Technique. The statistical population in the quantitative part includes all the sociology teachers of Tehran, of which 240 people selected as the research sample by the Cluster Sampling Method. To collect data, the semiconstructed interview tools, and a researchermade questionnaire, used. Data analysis methods in the qualitative part are the Thematic Network Analysis Method (basic, organizing, and global themes), and in the quantitative part include Ttest, Wilcoxon Test, and Confirmatory Factor Analysis (CFA) using SPSS and PLS software. Qualitative Findings show a model includes 3 global themes (knowledge, attitude, and skill); 21 organizing themes, and 147 basic themes. The test results of this model in the quantitative section show a very strong Fit of the global citizenship education model in the Iranian Education System. It also showed that all dimensions and components of the model have great importance to the teachers.