تاثیر مداخله آموزشی مبتنی بر نظریه رفتار برنامه ریزی شده بر قصد و رفتار انجام زایمان طبیعی پس از سزارین قبلی در زنان باردار: یک مطالعه کارآزمایی تصادفی شاهددار

زمینه و هدف: امروزه شیوع سزارین در بیش‌تر کشورها به بیش از 50% رسیده و این افزایش، اثرات منفی بر سلامت مادر و کودک می تواند داشته باشد. زایمان طبیعی پس از سزارین (vbac)، راهی ارزشمند در کاهش میزان سزارین است. مطالعه حاضر با هدف تعیین تاثیر آموزش براساس نظریه رفتار برنامه ریزی شده بر قصد و رفتار vbac در زنان باردار با سابقه سزارین انجام یافته است.روش بررسی: پژوهش حاضر کارآزمایی تصادفی شاهددار است. نمونه‌ها 70 نفر از زنان با سابقه سزارین مراجعه‌کننده به مراکز جامع سلامت شهر اردبیل در سال 1399 هستند که به روش در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. گروه کنترل مراقبت معمول و گروه مداخله، آموزش براساس سازه های نظریه رفتار برنامه ریزی شده را طی چهار جلسه و یک بار در هفته دریافت کردند. داده ها با استفاده از پرسشنامه پژوهشگر ساخته قبل، بلافاصله و چهار هفته بعد از مداخله جمع آوری و در نرم فزار spss نسخه 16 با استفاده از آزمون های t مستقل، دقیق فیشر، مجذور کای و آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه گیری های مکرر تجزیه و تحلیل شدند.یافته‌ها: آنالیز واریانس دوطرفه با اندازه گیری های مکرر اختلاف معناداری بین میانگین‌های نمره نگرش، هنجار انتزاعی، کنترل رفتار درک شده، قصد و آگاهی در طول زمان و بین گروه کنترل و مداخله نشان داد (0.001>p). اما در نهایت، مداخله آموزشی منجر به تغییر رفتار نشد.نتیجه‌گیری: با توجه به یافته ها به نظر می رسد لازم است حمایت سازمانی و ایجاد نگرش مثبت در پزشکان متخصص و ماماها برای انجام vbac مورد توجه برنامه ریزان این حوزه قرار گیرد. 

the effect of a theory of planned behavior-based educational intervention on vaginal birth after cesarean intention and behavior in pregnant women: a randomized controlled trial study

background & aim: the high prevalence of cesarean section in most developed countries, exceeding 50%, has led to detrimental effects on maternal and child health. vaginal birth after cesarean (vbac) is a beneficial way to reduce cesarean rates. this study aimed to determine the effect of theory of planned behavior-based training on the intention and behavior of vbac in pregnant women with previous cesarean section.methods & materials: in this randomized controlled trial study, a convenience sample of 70 pregnant women with a history of cesarean section, referred to comprehensive health centers in ardabil in 2020, were randomly assigned to either the intervention or control group. the intervention group received four weekly education sessions based on the theory of planned behavior structures, while the control group received standard care. data were collected using a researcher-developed questionnaire at three time points: before, immediately after, and four weeks after the intervention. data analysis was conducted using spss software version 16, employing independent t-test, fisher’s exact test, chi-square test, and repeated measures anova at a 95% confidence level.results: repeated measures anova revealed significant differences in mean scores of attitude, subjective norm, perceived behavior control, intention, and awareness over time between the intervention and control groups (p<0.001). however, the educational intervention did not lead to a behavior change.conclusion: based on the findings, it is imperative for health planners to focus on providing organizational support and fostering a positive attitude among obstetricians and midwives to prioritize the implementation of vbac.clinical trial registry: irct20200519047509n1