اثر استعمال موضعی اسانس رزماری بر شدت درد و التهاب ناشی از ورود سوزن به فیستول شریانی وریدی در بیماران تحت همودیالیز مزمن: یک کارآزمایی بالینی

زمینه و هدف: درد و التهاب ناشی از ورود سوزن به فیستول یک مشکل رایج در بیماران همودیالیز است. مطالعه حاضر با هدف تعیین اثر استعمال موضعی اسانس رزماری بر شدت درد و التهاب ناشی از ورود سوزن به فیستول شریانی وریدی در بیماران تحت همودیالیز مزمن صورت گرفته است.روش بررسی: در مطالعه کارآزمایی بالینی حاضر 60 بیمار تحت همودیالیز در بخش همودیالیز بیمارستان‌های گلستان و امام خمینی اهواز در سال 99-1398 به صورت تصادفی، به روش بلوکی در دو گروه مداخله و کنترل قرار گرفتند. در گروه مداخله، اسانس رزماری و در گروه کنترل، آب مقطر 5 دقیقه قبل از همودیالیز در محل ورود سوزن استفاده شد. قبل و حین مداخله (طی شش جلسه) شدت درد توسط مقیاس vas و همچنین وجود و شدت التهاب توسط چک‌لیست التهاب تعیین شد. داده ها با استفاده از آزمون های آماری تی، کای‌اسکوئر و تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه‌گیری های مکرر در نرم‌افزار spss نسخه 22 تحلیل شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که میانگین نمره درد در گروه کنترل افزایش و از 1/74±5/13 به 1/67±5/93 رسید، در حالی که در گروه مداخله کاهش و از 1/53±5/83 به 1/43±3/77 رسید (0/003=p). میانگین نمره التهاب نیز در طول جلسات در گروه کنترل افزایش داشت و از 1/20±1/27 به 1/08±2/07 رسید در حالی که در گروه مداخله کاهش داشت و از 1/92±2/57 به 1/44±1/33 رسید ولی تفاوت معنادار نبود (0/267=p).نتیجه‌گیری: یافته‌ها نشان داد که استعمال موضعی اسانس رزماری اثربخشی معناداری در کاهش درد ناشی از سوزن زدن داشته، ولی اثر کاهشی آن در شدت التهاب محل فیستول شریانی وریدی در بیماران تحت همودیالیز معنادار نبود. لذا، توصیه می شود با دادن آموزش به کارکنان پرستاری و بیماران در مورد استفاده از اسانس رزماری، به کاهش تجربه درد برای بیمار کمک شود. از نظر اثر کاهشی آن بر شدت التهاب محل فیستول نیاز به مطالعات بیش‌تر است. 

the effect of topical application of rosemary essential oil on inflammation and pain severity caused by needle insertion into arteriovenous fistula in patients undergoing chronic hemodialysis: a clinical trial study

background & aim: pain and inflammation caused by needle insertion into the fistula is a common problem in hemodialysis patients. the aim of this study was to evaluate the effect of topical application of rosemary essential oil on inflammation and pain severity caused by needle insertion into arteriovenous fistula in patients undergoing chronic hemodialysis.methods & materials: in this clinical trial, 60 hemodialysis patients from the hemodialysis ward of golestan hospital and imam khomeini hospital in ahvaz were randomly assigned to two groups using block randomization. the intervention group received rosemary essential oil, while the control group received distilled water applied to the needle insertion site 5 minutes before each hemodialysis session. pain severity was assessed using the vas scale and inflammation severity was determined using the phlebitis checklist at baseline and during six sessions. data were analyzed using t-test, chi-square test and repeated measures analysis of variance (anova) on spss software version 22.results: the results showed that the mean score for pain increased in the control group from 5.13±1.74  to 5.93±1.67, while it decreased in the intervention group from 5.83±1.53 to 3.77±1.43 (p=0.003). additionally, the mean score for inflammation increased during the sessions in the control group, ranging from 1.27±1.20 to 2.07±1.08. however, in the intervention group, the mean score for inflammation decreased from 2.57±1.92 to 1.33±1.44. nevertheless, this difference was found to be statistically insignificant (p=0.267).conclusion: the findings of the present study showed that the topical application of rosemary essential oil had a significant effect on reducing pain resulting from needling. however, its effect on reducing the severity of arteriovenous fistula inflammation in patients undergoing hemodialysis was not statistically significant. based on these results, it is recommended to provide training to nursing staff and hemodialysis patients regarding the use of rosemary essential oil as a means to alleviate pain experienced during the procedure. further research is required to investigate its potential for reducing the severity of fistula inflammation.