تبیین مولفه‌ های تعیین‌ کننده‌ تصمیم‌ گیری فرزندآوری در زنان و مردان سنین باروری: یک مطالعه کیفی

زمینه و هدف: در طی سال‏های اخیر، تغییرات گسترده‏ای در روند فرزندآوری خانواده‏ها ایجاد شده، به‏طوری که تمایل به فرزندآوری و داشتن فرزندان بیش‏تر در میان خانواده‏های ایرانی با کاهش چشمگیری مواجه بوده است. لذا مطالعه حاضر با هدف تبیین مولفه‏های تعیین‏کننده‏ تصمیم‏گیری فرزندآوری در زنان و مردان سنین باروری انجام گرفته است.روش بررسی: پژوهش حاضر یک مطالعه کیفی با رویکرد تحلیل محتوای قراردادی است. مشارکت‏کنندگان تعداد 19 نفر از زنان و مردان همسردار سنین باروری ساکن شهر زنجان بودند که در سال 1402 به روش نمونه‏گیری هدفمند و با رعایت اصل حداکثر تنوع، انتخاب و پس از کسب رضایت آگاهانه وارد مطالعه شدند. داده‏ها با استفاده از مصاحبه‏های نیمه ساختار یافته انفرادی تا زمان رسیدن به اشباع نظری گردآوری و به طور همزمان تحلیل شد. برای مدیریت تحلیل داده‏های متنی از نرم‌افزار maxqda نسخه 2020 استفاده شد.یافته‌ها: در طی فرآیند استقرایی تحلیل داده‏ها، هفت طبقه اصلی شامل الگوپذیری اجتماعی، بازاندیشی مدرن در ساختار خانواده، مقتضیات اجتماعی و اقتصادی، دغدغه‏های نوین فرزندپروری، مسوولیت‏گریزی و آسایش طلبی، تجارب پیشینه ناخوشایند و چالش‏های سنی به عنوان مولفه‏های تعیین‏کننده‏ تصمیم‏گیری فرزندآوری استخراج شد. طبقه مقتضیات اجتماعی و اقتصادی با 505 کد باز بیش‌ترین مفهوم تکرارشونده در تمام مصاحبه‏ها بود.نتیجه‌گیری: هنجار شدن کم فرزندی در جامعه و تغییر ارزش‏ها و نگرش‏های افراد در راستای معنای فرزند از یک سو و معضلات اقتصادی و اجتماعی از سوی، دیگر افراد را به سوی کم فرزندخواهی سوق داده است. همچنین کم فرزندخواهی پاسخی است به گرایش‌های فردگرایی زنان و مردان و گریز از دغدغه‏های فرزندپروری. 

exploring the determinants of childbearing decision-making among women and men of reproductive age: a qualitative study

background & aim: in recent years, significant changes have occurred in the dynamics of childbearing within familial context. notably, iranian families have witnessed a noticeable decline in the desire for childbearing and having additional children. the aim of this study was to explore the determinants of childbearing decision-making among women and men of reproductive age.methods & materials: this study adopts a qualitative research design using the conventional content analysis approach in 2023. the participants comprised 19 married women and men of reproductive age living in zanjan, who were purposively selected to ensure maximum variation. after obtaining informed consent, the participants were invited to participate in individual, semi-structured interviews. data collection continued until data saturation was reached, with concurrent analysis conducted throughout the process. the textual data were managed using maxqda software, version 2020.results: throughout the inductive data analysis process, seven main categories emerged as determinants of decision-making about childbearing. these categories included social role modeling, reflection within family structure, social and economic requirements, contemporary concerns in parenting, avoidance of responsibility and comfort-seeking, unpleasant past experiences and age-related challenges. among these categories, social and economic requirements emerged as the most prevalent concept across all interviews, with a total of 505 open codes associated with this category.conclusion: the normalization of reduced childbearing rates within the society, accompanied by shifting values and attitudes towards the significance of children, as well as economic and social problems have contributed to an increasing preference for smaller families. furthermore, the desire for fewer children can be viewed as a response to the individualistic tendencies of women and men, as well as a means of avoiding parenting concerns.