بررسی تاثیر ماساژ استروک سطحی پشت بر میزان خستگی و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی: یک مطالعه کارآزمایی بالینی

زمینه و هدف: خستگی و اختلالات خواب از شایع ترین شکایات جسمی در بیماران همودیالیزی است. یافتن درمانی موثر، کم عارضه و مقرون به صرفه جهت تسکین این مشکلات ضروری به نظر می رسد. لذا این پژوهش با هدف تعیین تاثیر ماساژ استروک سطحی پشت بر میزان خستگی و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی انجام گرفته است.روش بررسی: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تعداد 82 بیمار همودیالیزی در بیمارستان شهید بهشتی آبادان در سال 1397 براساس معیارهای ورود انتخاب و سپس به روش بلوک‌های جایگشتی تصادفی شده با سایز بلوک 4، به دو گروه مداخله و کنترل تخصیص یافتند. گروه مداخله به مدت 12 جلسه تحت ماساژ قرار گرفتند. مقیاس عددی سنجش خستگی 14 نوبت و پرسشنامه کیفیت خواب پیتزبورگ نیز 3 نوبت توسط هر دو گروه تکمیل گردید. جهت تحلیل داده‌ها از spss ویرایش 22 و روش های آمار توصیفی و تحلیلی (آنالیز واریانس با اندازه‌گیری‌های مکرر) استفاده شد.یافته‌ها: نتایج نشان داد که قبل از مداخله همه متغیرهای جمعیت‌شناختی، در دو گروه آزمون و کنترل تفاوت معناداری از نظر آماری نداشتند (0.05p). همچنین بین دو گروه، نمره کل کیفیت خواب و دیگر ابعاد کیفیت خواب، به جز دو بُعد کیفیت ذهنی خواب و اختلالات خواب، تفاوت آماری معناداری داشتند (0.05>p).نتیجه‌گیری: مطالعه حاضر نشان داد ماساژ استروک سطحی پشت، سبب بهبود خستگی و کیفیت خواب بیماران همودیالیزی می‌شود. لذا به عنوان یک روش ارزان، موثر و بدون عارضه در بیماران همودیالیزی پیشنهاد می شود.

The effect of slow-stroke back massage on fatigue and sleep quality in hemodialysis patients: A clinical trial study

Background Aim: Fatigue and sleep disorders are the most common physical complaints in hemodialysis patients. It seems necessary to find effective, lowcomplication and costeffective treatments to alleviate these problems. The aim of this study was to examine the effect of slowstroke back massage on the level of fatigue and sleep quality in hemodialysis patients.Methods Materials: In this randomized controlled trial, 82 hemodialysis patients hospitalized in Shahid Beheshti hospital in Abadan in 2018, were selected based on the inclusion criteria and were allocated to either the intervention or control group using permuted block randomization (4 blocks). The intervention group underwent massage therapy for 12 sessions. The numerical rating scale for measuring fatigue and the Pittsburgh Sleep Quality Questionnaire were completed 14 times and three times respectively, by both groups. Data were analyzed through the SPSS software version 22 using descriptive statistical tests, independent ttest and repeated measures analysis of variance.Results: The results showed that before the intervention, there was no statistically significant difference in demographic variables between the intervention and control groups (P>0.05). Significance of group and time interactions for fatigue score showed that the trend of changes in mean fatigue scores was different in the two groups and over the study time period (P<0.001). Also, there was a statistically significant difference between the two groups in the total score of sleep quality and all sleep components except two components (mental quality of sleep and sleep disorders) (P<0.05).Conclusion: This study showed that slowstroke back massage improves fatigue and sleep quality in hemodialysis patients. Therefore, it is recommended as an inexpensive, effective and uncomplicated method in hemodialysis patients.Clinical trial registry: IRCT20181119041702N1