تاثیر برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول نظام سلامت بر میزان سزارین در ایران: یک مطالعه سری زمانی منقطع

زمینه و هدف: شاخص سزارین در ایران 56% در سال 1392 بوده که از میزان 10 تا 15 درصدی پیشنهادی سازمان بهداشت جهانی بسیار بیش‌تر است. برنامه ترویج زایمان طبیعی طرح تحول نظام سلامت با هدف کاهش سزارین‌های غیرضروری و ارتقای سلامت مادران و نوزادان از اردیبهشت 1393 در کشور اجرا می‌شود. این پژوهش به بررسی تاثیر برنامه ترویج زایمان طبیعی بر میزان سزارین کشور پرداخته است.روش بررسی: مطالعه حاضر از نوع نیمه تجربی و طولی است. شاخص سزارین ماهیانه بیمارستان‌های کشور از اول فروردین 1392 تا شهریور 1397 استخراج و روند تغییرات آن، قبل و بعد از اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی با استفاده از روش سری زمانی منقطع تحلیل شد.یافته‌ها: شاخص سزارین در ایران بلافاصله پس از اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی 6% کاهش یافت و سپس، در همین سطح ثابت ماند. این برنامه در کاهش سزارین بیمارستان‌های آموزشی (9.5%)، غیرآموزشی (11.7%)، خصوصی (18.1%)، خیریه (27.1%) و دانشگاه آزاد اسلامی (31%) موثر بوده، اما تاثیر افزایشی بر سزارین بیمارستان‌های تامین اجتماعی (7%) و وابسته به سایر سازمان‌ها (15.7%) داشته است. در صورت عدم اجرای برنامه، سزارین کشور به 58.5% در شهریور 1397 می‌رسید.نتیجه‌گیری: اجرای برنامه ترویج زایمان طبیعی تاحدی در کاهش سزارین در ایران موثر بوده است. ارتقای این برنامه از طریق تدوین و اجرای راهبردهای جامع مرتبط با حوزه‌های حاکمیت و رهبری، تامین مالی، نیروی انسانی، تجهیزات، اطلاعات و ارایه خدمات، با توجه به علل افزایش سزارین غیرضروری در سطوح وزارت بهداشت (متا)، دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی (ماکرو)، بیمارستان (مزو) و تیم زایمان (میکرو) برای دستیابی به اهداف ملی تعیین شده ضروری است.

Effect of Iran's normal delivery promotion plan on the cesarean delivery rates: An interrupted time series study

Background Aim: Cesarean section (CS) rate was 56% in 2012 in Iran, which was considerably higher than the WHO recommended rate (1015%). Thus, the Normal Delivery Promotion (NDP) program as a part of Iran rsquo;s Health Transformation Plan (HTP) was implemented in 2014 to reduce unnecessary cesarean deliveries and promote maternal and neonatal health. The aim of the study was to evaluate the effect of the NDP plan on the CS rates.Methods Materials: This quasiexperimental and longitudinal study analyzed the immediate and long term effects of the NDP program on the CS trend in Iran using an interrupted time series analysis. Monthly CS rates in the hospitals of the country were extracted from April 2013 to September 2018.Results: Overall CS rate in Iran decreased by 6% immediately after the implementation of the NDP program and then remained at the same level. The NDP program reduced the CS rate in teaching (9.5%), nonteaching (11.7%), private (18.1%), and charity (27.1%) hospitals. But the CS rate increased in social security (7%) and other hospitals (15.7%). The CS rate would have reached 58.5% by September 2018 if the NDP program had not been implemented.Conclusion: The NDP program was somewhat effective in reducing the CS rate in Iran. Promoting this program by formulating a strategic plan and comprehensive action plans addressing various underlying causes of CS at meta (ministry of health), macro (universities of medical sciences), meso (hospitals) and micro (obstetricians, midwives, and mothers) levels and considering effective solutions in the areas of governance and leadership, financing, human resources, equipment, information and service delivery is critical to achieve the determined national goals.