مقایسه تاثیر دو نوع چارچوب پیام بهداشتی سودمحور و زیان محور بر آگاهی، خودکارآمدی و خودمدیریتی بیماران دیابتی: کارآزمایی بالینی تصادفی شده

زمینه و هدف: دیابت شایع ترین بیماری متابولیک است که به رفتارهای خودمدیریتی نیاز دارد. هدف این مطالعه، مقایسه تاثیر دو نوع چارچوب پیام بهداشتی سودمحور و زیان محور بر آگاهی، خودکارآمدی و خودمدیریتی بیماران دیابتی بوده است.روش بررسی: در این پژوهش کارآزمایی بالینی تصادفی شده، 112 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 مراجعه کننده به کلینیک دیابت 17 شهریور شهر برازجان در سال 1396 انتخاب و به 3 گروه پیام سودمحور، زیان محور و شاهد تقسیم شدند. ابزار گردآوری اطلاعات در این پژوهش، پرسشنامه بود. اطلاعات در سه مرحله، قبل، یک هفته و 3 ماه بعد از ارایه پیام های آموزشی جمع آوری و با استفاده از آزمون های کای دو، تحلیل واریانس یک طرفه و داده های تکراری در نرم افزار spss نسخه 22 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.یافته ها: قبل از مداخله، میانگین نمره آگاهی، خودکارآمدی و خودمدیریتی دو گروه سودمحور و زیان محور کم تر از گروه شاهد بود. یک هفته و سه ماه پس از آموزش میانگین نمره آگاهی، خودکارآمدی و خودمدیریتی هر دو گروه پیام سودمحور و زیان محور نسبت به گروه شاهد بیش تر شد (p<0.001). طوری که نمره خودمدیریتی یک هفته بعد از آموزش در گروه پیام سودمحور 102.26±11.20، گروه پیام زیان محور 111.53±13.73 و گروه شاهد 88.75±11.41 بود و سه ماه بعد از آموزش نمره خودمدیریتی در گروه های یاده شده به ترتیب 105.58±11.80، 108.72±15.39 و 88.49±13.51 بود.نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد طراحی و اجرای برنامه های آموزشی مبتنی بر پیام های زیان محور و به ویژه سودمحور می تواند باعث ارتقای آگاهی، خودکارآمدی و رفتار خودمدیریتی در بیماران دیابتی گردد.

Effect of gain- and loss-framed messages on knowledge, self-efficacy and self-management in diabetic patients: A randomized clinical trial

Background Aim: Diabetes is the most common metabolic disease that needs selfmanagement. The aim of this study was to compare the effects of loss and gainframed messages on knowledge, selfefficacy and selfmanagement in diabetic patients.Methods Materials: In this randomized clinical trial (IRCT2016122931653N1), 112 patients with type 2 diabetes referred to the 17th Shahrivar Diabetes clinic in Borazjan in 2017, were divided into three groups including lossframed message, gainframed message, and control. The data were collected by questionnaires in three steps; before, one week and three months after intervention. Chisquare test, one way analysis of variance and repeated measures analysis of variance were used to analyze the data on the SPSS software version 22.Results: Before the intervention, mean scores for knowledge, selfefficacy and selfmanagement in lossframed messages group and gainframed messages group were lower than control. One week and three months after the intervention, mean scores for knowledge, selfefficacy and selfmanagement in both the lossframed messages and gainframed messages groups showed a significant increase compared to the control group (P<0.001). One week after the education, selfmanagement score in the gainframed messages group was 102.26±11.20, in the lossframed messages group was 111.53±13.73 and in the control was 88.75±11.41. Three months after the education, selfmanagement score in the mentioned groups were 105.58±11.80, 108.72±15.39 and 88.49±13.51, respectively.Conclusion: The results of this study showed that designing and implementing educational programs based on lossframed messages and especially gainframed messages can improve knowledge, selfefficacy and selfmanagement behavior in diabetic patients.