تعیین‌کننده‌های اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و جمعیت‌شناختی تمایلات فرزندآوری زنان همسردار مراجعه کننده به مراکز بهداشتی- درمانی همدان (1391)

زمینه: تغییرات ارزشی و نگرشی به‌وجودآمده در جامعه ایران در طول چند دهه گذشته، تاثیر زیادی بر تصمیم‌ها و کنش‌های باروری افراد و خانواده ها، به‌ویژه زنان، گذاشته است. هدف از این مقاله بررسی تمایلات فرزندآوری زنان همسردار مراجعه‌کننده به مراکز بهداشتی ـ درمانی شهر همدان و تعیین‌کننده‌های آن است.روش ها: داده ها از طریق پیمایشی در طول ماه‌های آبان و آذرماه 1391 گردآوری شد. مطالعه به‌صورت مقطعی و در میان نمونه‌ای به حجم 273 زن واجد شرایط بررسی که به‌صورت تصادفی انتخاب شدند صورت گرفت. تکنیک گردآوری داده‌ها پرسشنامه ساختار‌یافته بود. یافته ها: نتایج نشان داد که 7/70 درصد زنان تمایل ندارند علاوه بر فرزندانی که در زمان بررسی داشته‌اند فرزند دیگری داشته باشند. در این میان، 55 و 3/84 درصد زنان به‌ترتیب دارای یک و دو فرزند بودند. بر پایه این بررسی، 4/78 درصد پاسخ‌گویان، شمار مطلوب فرزند برای خانواده ها را دو فرزند عنوان کرده‌اند. مهم ترین دلایل ترجیح الگوی دو فرزندی، به‌ترتیب مشکلات اقتصادی و مشکل خانواده ها در تربیت و آموزش فرزندان است. نتایج تحلیل چندمتغیره نشان داد که احتمال توقف فرزندآوری در میان زنانی بیشتر است که شاغل‌اند، فرزندان در قید حیات بیشتری دارند، در پایان دوره تولیدمثل به‌سر می‌برند، منافع فرزندان را کم‌تر از هزینه های آن ارزیابی می‌کنند و گرایش کم‌تری به ترجیح فرزند پسر بر دختر دارند.نتیجه گیری: سیاست‌های جمعیتی در راستای جلوگیری از کاهش بیشتر باروری باید معطوف به اشتغال، خانواده و کیفیت زندگی به‌ویژه در میان زنان بدون فرزند، دارای یک فرزند و زوج‌های تازه‌ازدواج‌کرده باشد.