بررسی خصوصیات تروماهای‌عروقی و نتایج‌درمانی آن‌ها در مراجعه‌کنندگان به بیمارستان آیت ا… طالقانی تهران طی سال‌های 79-1376

سابقه و هدف: درترومای عروقی همچون سایر آسیب‌های مهم بدن انسان، تشخیص و درمان دقیق و مناسب برای به‌دست آوردن بهترین نتیجه امری ضروری است. توجه اساسی به ترومای نافذ و غیر نافذ اندام ها و عوارض آن‌ها که به‌دنبال آسیب ایجاد می شود، در کاهش مرگ و بیماری این بیماران بسیار مهم است. همچنین با در نظرگرفتن این نکته که میزان وقوع آسیب و عروقی در تمام دنیا مشخص نیست و با توجه به بدحال بودن بیماران و خطر مرگ و یا ازدست دادن اندام و اهمیت اطلاع از نوع آسیب وارد شده ، روش درمان و نتایج آن و نیز عدم اطلاع از وضعیت آن‌ها ، این تحقیق روی مراجعین به بیمارستان طالقانی تهران در سال‌های 79-1376 انجام گرفت.مواد و روش‌ها: تحقیق به روش توصیفی روی کلیه بیمارانی که به‌صورت مستمر مراجعه نموده‌اند ، صورت‌گرفته‌است. این بیماران دارای ضایعه شریانی به تنهایی و یا همراه با آسیب ورید و ارگان‌های دیگر بودند. ضایعات تنهای وریدی در این مطالعه بررسی نشده است. خصوصیات فردی و بیماری، تشخیص، نوع درمان و نتایج آن‌ها بررسی شد. مشخصات بیماران مراجعه‌کننده در فرم‌های از پیش‌تعیین‌شده ثبت گردید و با پیگیری انجام شده، نوع عمل جراحی و نتایج آنها یادداشت و پس از تکمیل شدن و در پایان دوره سه ساله بررسی شد.یافته‌ها: تحقیق روی 157 بیمار در سنین 7/15 5 /28 سال و با نسبت مذکر به مونث7به 1 انجام گرفت. 100 نفر(7/63%) با ضایعه ناشی از جسم برنده آسیب دیده بودند و شایع‌ترین تروما از نوع نافذ بود. 5/18% آسیب عروقی ایاتروژنیک داشتند و در 5/11% موارد ترومای شریانی به‌دلیل تزریق مواد مخدر رخ‌داده بود. شایع‌ترین محل تروما، اندام تحتانی (56%) بود و در 5/9% شکستگی استخوان نیز وجود داشت. اختلال نبض در 4/71% ، اختلال حسی در 33% و اختلال حرکتی در 6/30% مشاهده گردید. در 49% بیماران درمان به روش graft interposition و در بقیه بصورت patch angioplasty ، ترمیم اولیه یا لیگاتور بوده است. در 136 بیمار (6/86%) نتیجه اقدامات جراحی رضایت‌بخش بود و در 1/5% بیماران فوت نمودند و در 3/8% آمپوتاسیون انجام شد. بیمارانی‌که در فاصله زمانی کمتر از 6ساعت از ترومای شریانی مراجعه نموده بودند، نتیجه درمانی بهتری داشتند.patch angioplasty و inter . graft در بیشتر موارد با استفاده از ورید صافن بزرگ انجام شد. در مواردی که به‌دلایل مختلف نتوانستیم از ورید استفاده کنیم، از مواد سنتتیک مثل داکرون و گورتکس استفاده گردید. بحث: میزان ترومای ایاتروژنیک و ترومای شریانی به دلیل تزریق مواد مخدر مشکل و خطر جدی در این بیماران است و لذا بررسی‌های اختصاصی در این دو زمینه توصیه می‌شود. همچنین پیشنهاد می‌شود یک دوره آموزش مداوم حین خدمات به پزشکان برای ارایه خدمات اولیه مناسب در برخورد با این بیماران برگزار گردد.