طراحی و ساخت نرم افزار هوشمند سلامت مادران باردار در معرض خطر

سالانه تقریباً 6 میلیون زن در جهان به‌دلیل عوارض بارداری و زایمان، جان خود را از دست می‌دهند که بیش از 99 درصد از این مرگ‌ها در کشورهای درحال‌توسعه اتفاق می‌افتد (1). همچنین بیش از 60 میلیون زن نیز که از مرگ نجات می‌یابند از عوارض بارداری و زایمان رنج می‌برند (2). حاملگی و زایمان، علت اصلی مرگ 33-25 درصد زنان 44-15 ساله بوده و حداقل 18 درصد بار بیماری‌های این گروه سنی زنان را به خود اختصاص می‌دهد (1). این موضوع تا حد زیادی پیامد مراقبت‌های ضعیف دوران بارداری و عدم شناسایی به‌موقع حاملگی‌های پرخطر می‌باشد (2 و 3)، از این‌رو ارتقا کیفیت مراقبت‌های دوران بارداری، نقشی اساسی در تامین سلامت مادر خواهد داشت (4). در حال حاضر در کشور، مراقبت‌های دوران بارداری توسط پزشکان و ماماها و با ثبت در فرم‌های کاغذی در پرونده افراد صورت می‌گیرد که این امر می‌تواند تحت تاثیر علم، تجربه و وضعیت روحی فرد مراقبت‌کننده قرار گیرد. بنابراین امکان عدم تشخیص به‌موقع حاملگی‌های پرخطر وجود دارد (5). استفاده از فناوری‌های نوین در بهبود کیفیت مراقبت‌های سلامت، نقشی اساسی دارد و در واقع فناوری به‌عنوان یک تسهیل‌گر برای دستیابی به اهداف بخش سلامت مطرح شده است. این مطالعه در پی طراحی نرم‌افزاری بود که قابلیت انجام مراقبت‌های دوران بارداری و تشخیص حاملگی‌های پرخطر را برای کاربر آسان‌تر سازد. مراحل اجرای طرح به‌صورت ذیل طراحی و اجرا شد: الف) مطالعه و شناسایی روند کار در حیطه مراقبت‌های مادران باردار و تهیه فرم‌های مربوطه، ب) مشاوره با متخصصان و کارشناسان ذیربط، پ) طراحی نرم‌افزار با توجه به اطلاعات به‌دست‌آمده طی مراحل قبل با کمک برنامه دلفی و بانک اطلاعاتی sql server و ت) مشاوره مجدد با کارشناسان مربوط و بررسی نرم‌افزار و دریافت نظرات اصلاحی و نهایی کردن نرم‌افزار. لازم به ذکر است نرم‌افزار مذکور مورد تایید وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بوده و نتیجه‌گیری از تست نرم‌افزار در دو مرکز بهداشتی درمانی استان کرمانشاه از نظر دقت، سرعت و رضایت‌مندی کاربران مطلوب بود. این نرم‌افزار دارای ویژگی‌ها و قابلیت‌های متعددی مانند قابلیت هشدار روزانه در مورد اقدام مورد نیاز برای مادران باردار، پزشک و ماما، هشدار عدم تحویل پسخوراند توسط مادر باردار، عدم نیازحفظ کردن دستورالعمل‌های پیچیده بوکلت چارت، قابلیت هشدار در مورد زمان مراجعه بعدی مادر توسط تلفن گویا و sms، دارا بودن سطوح دسترسی به‌منظور محرمانه بودن اطلاعات، دارا بودن ساعت هوشمند جهت مراقبت و گزارش دقیق برای پایش‌کنندگان و بازرسین مربوطه، دارا بودن بخش گزارش‌گیری، قابلیت جستجو از بانک اطلاعاتی برای یافتن بیمار طبق اولویت حروف، شماره الکترونیک، کد ملی یا شماره خانوار و دارا بودن بخش دفتر یادداشت هوشمند با دو نوع عملکرد ثبت مراقبات مورد نیاز برای مراجعه بعدی و تنظیم هشدارهای هوشمند بر اساس نیاز بود. در صورت تغییرات احتمالی در محتویات دستوالعمل‌های کشوری، امکان تغییر و ویرایش برنامه نرم‌افزار توسط مدیر سیستم و بدون نیاز به برنامه‌نویس نرم‌افزار فراهم است. با توجه به اهمیت بالای مراقبت‌های دوران بارداری برای سلامت مادر و همچنین تاثیر آن بر سلامت آتی نوزاد، نرم‌افزار هوشمند سلامت مادران باردار می‌تواند کاربرد موثری در جهت افزایش کیفیت خدمات ارایه‌شده داشته باشد.