مقایسه اثربخشی دو روش رفتار درمانی تقویت و پاداش و روش شناخت درمانی الیس بر میزان پرخاشگری کودکان بی‌سرپرست

زمینه: کنترل و اداره خشم به‌روشی مثبت و بی‌ضرر بسیار مهم است. این پژوهش به‌منظور مقایسه تاثیر دو روش رفتار درمانی تقویت و پاداش و شناخت درمانی الیس بر میزان پرخاشگری کودکان بی‌سرپرست 18-10 ساله سازمان بهزیستی شهر کرمانشاه انجام پذیرفت. روش‌ها: از بین 89 نفر از کودکان 18-10 ساله ساکن در 6 مرکز شبانه‌روزی نگه‌داری از کودکان بی‌سرپرست سازمان بهزیستی، 57 نفر(31 پسر و 26 دختر) بعد از تکمیل پرسشنامه پرخاشگری (agq) به‌عنوان افراد پرخاشگر تشخیص داده شده و وارد مطالعه شدند. سپس هرکدام از مراکز نگه‌داری به‌روش تصادفی در یکی از گروه‌های تقویت و پاداش، الیس و کنترل قرار گرفتند. پس از آن بر روی هر کدام از گروه‌ها روش موردنظر به‌مدت 10 جلسه 2 ساعته اجرا شد. گروه کنترل در این مدت هیچ تقویت یا روشی را دریافت نکردند. سپس پرسشنامه پرخاشگری (agq) دوباره اجرا و داده‌ها با استفاده از نرم‌افزار spss و آزمون‌های تی و آنالیز واریانس یک‌طرفه تحلیل شد. یافته‌ها: نمره پرخاشگری گروه تقویت و پاداش در پس‌آزمون به‌طور معنادار کم‌تر از پیش‌آزمون بود (011/0p=). تفاوت معنادار آماری بین میانگین نمره پرخاشگری گروه الیس قبل و بعد از اعمال روش مشاهده نشد (258/0=p). نتایج آنالیز واریانس، تفاوت معناداری بین سه گروه مورد مطالعه در پیش‌آزمون و پس‌آزمون نشان نداد (691/0p=). نتیجه‌گیری: دو روش رفتاردرمانی تقویت و پاداش و شناخت درمانی الیس در مقایسه با گروه کنترل، تاثیر معناداری بر کاهش پرخاشگری کودکان بی‌سرپرست ساکن در مراکز نگه‌داری شبانه‌روزی ندارد. احتمالاً شرایط خاص زندگی این کودکان باعث می‌شود که برنامه‌های کوتاه‌مدت درمانی موثر واقع نشود.