برخی عوامل مساعدکننده عفونت زخم جراحی در بیمارستان معتضدی کرمانشاه

عفونت زخم محل جراحی ( surgical site infection=ssi) یکی از شایع‌ترین انواع عفونت های بیمارستانی و عامل مهمی در افزایش مرگ و میر و هزینه‌های پزشکی است (1). متوسط میزان عفونت زخم در اعمال جراحی زنان 17/12 درصد گزارش گردیده است (2). 19 درصد از اعمال سزارین با عفونت زخم همراه بوده (3) که با استفاده از آنتی‌بیوتیک این میزان کاهش یافته است (4). این مطالعه به‌منظور بررسی برخی عوامل مساعدکننده عفونت زخم صورت گرفت. در این مطالعه، پرونده کلیه بیماران مبتلا به عفونت زخم در بیمارستان معتضدی (85-1380) بررسی شدند. نمونه‌گیری به‌صورت در دسترس بود و از پرونده‌ها استفاده شد. اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار spss نگارش 16 آنالیز شد. بیماران مطالعه 288 نفر بودند. بیشترین میزان شیوع عفونت در طیف سنی 35-26 سال و کم‌ترین در محدوده سنی 65-56 سال بود. 1/72 درصد اعمال اورژانسی و 3/13 درصد الکتیو بود. اکثر اعمال جراحی، 60 دقیقه طول کشیده بود اما 3/13 درصد کم‌تر از 60 دقیقه طول کشیده بود. 6/47 درصد اعمال جراحی در شیفت صبح و 25 درصد در شیفت شب بود. 9/63 درصد اعمال در فاصله زمانی کم‌تر و مساوی 3 روز تا شستشوی اتاق عمل انجام گرفته بود و تنها 1/36 درصد کم‌تر از 3 روز بود. 7/58 درصد بیماران مبتلا به عفونت، در اتاق عملی که بیش از 10 عمل قبلی در آن انجام شده بود عمل شدند. اکثر بیماران، کم‌تر از 4 روز بستری بودند و تعداد کمی اقامت طولانی‌تر داشتند. 6/85 درصد عفونت‌ها سطحی و 4/14 درصد عمقی بودند. بیشترین علایم، عفونت زخم، ترشح تب، ترشح سروزی، ترشحات چرکی و باز شدن زخم بود. بیشترین درصد فراوانی ssi در دیستوشی‌های زایمانی دیده شد. به‌نظر می‌رسد عواملی نظیر پارگی زودرس کیسه آب prom، معاینات مکرر واژینال، لیبر طولانی و دیستوشی زایمان در ایجاد ssi موثر باشند و نبود این عوامل در جراحی‌های ep، crpکاهش عفونت را به‌دنبال داشته است. اکثریت موارد ssi در افرادی بود که کم‌تر از چهار بار توشه واژینال شدند. از آن‌جایی‌که بیمارستان آموزشی بود و معاینات توسط افراد مختلفی (پرسنل، پزشکان، دانشجویان و مربی آنان) انجام می‌شد و ثبت دقیقی از معاینات، نگاشته نشده بود این نتیجه غیرمعمول به‌دست آمد. prom در چندین ساعت قبل از زایمان عاملی برای ssi محسوب می‌شود. charrier l و همکاران به ارتباط فاصله زمانی میان prom و شروع عمل جراحی دست یافتند (5). اکثریت افرادی که به ssi مبتلا شدند، prom بیش از 6 ساعت داشتند که مشابه نتایج قبلی بود.در این مطالعه اکثریت ssi در طی یک ساعت رخ داده بود که شرایطی را برای حضور بیشتر میکروارگانیسم‌های آلوده فراهم می‌سازد. بیشترین میزان عفونت در شیفت صبح می‌تواند به علت زیاد بودن اعمال اورژانسی در شب و حجم بالای سایر اعمال در صبح باشد. حضور پرسنل، دانشجویان، مربیان و پزشکان در صبح، عامل مساعد دیگری در ایجاد ssi بوده است. در این بیمارستان، استریلیزاسیون یک‌روز در هفته صورت می‌گرفت و اکثر اعمال در فاصله زمانی طولانی از استریلیزاسیون می‌تواند یکی دیگر از عوامل مهم در ایجاد ssi باشد