عوامل مرتبط بر انتخاب آیودی جهت پیشگیری از بارداری در زنان شهر کرمانشاه

یکی از روش های موثر تنظیم خانواده، دستگاه داخل رحمی آیودی است (1). علی‌رغم مزایای آن، استان کرمانشاه نوزدهمین استان در استفاده از این روش می‌باشد و کم‌تر از 5 درصد زنان واجد شرایط آن را به‌کار می‌برند (2). بعضی از روش های پیشگیری از بارداری مانند قرص های هورمونی نیاز به استفاده درست و به‌موقع داشته و عدم توجه به دستورالعمل های استفاده از آن می تواند منجر به حاملگی ناخواسته گردد و این امر در استفاده از آیودی به حداقل می رسد (3). با توجه به آن‌که میزان حاملگی ناخواسته در استان کرمانشاه بیش از 26 درصد می باشد (2)، بررسی عوامل مرتبط بر انتخاب آیودی می تواند به نحوی در کاهش میزان حاملگی ناخواسته نقش به‌سزایی داشته باشد. مطالعه ما بر روی 420 زن انجام و اطلاعات با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. یافته ها نشان داد که بین دو گروه از نظر سن، طول مدت ازدواج، تعداد و جنس فرزندان، سطح تحصیلات زن، سن آخرین فرزند، وضعیت اشتغال زن، شغل همسر و درآمد ماهیانه تفاوت معناداری وجود ندارد درحالی‌که بین سطح تحصیلات همسر و انتخاب روش پیشگیری از بارداری رابطه معنا داری یافت شد (04/0p < ). افراد با تحصیلات عالی و افراد بی‌سواد در گروه مورد دارای بیشترین فراوانی بودند. تنها 5/0 درصد همسران گروه مورد، مخالف استفاده از آیودی بودند در حالی‌که این میزان در گروه شاهد به 29 درصد رسید که تفاوت معنا داری را نشان داد (0001/0p < ). همچنین 4/92 درصد گروه مورد در برابر 5/59 درصد گروه شاهد درخصوص این روش آموزش دیده بودند (0001/0p < ).نتایج نشان داد که عوامل فرهنگی و آموزشی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار بر انتخاب آیودی بوده است. در مطالعات دیگر نیز توافق و رضایت همسر مهم‌ترین عامل تعیین کننده در کنترل باروری است (4). در این پژوهش بی‌سواد بودن و یا داشتن تحصیلات عالی همسران در انتخاب آیودی نقش داشته است. در تبیین این یافته ها می توان گفت با افزایش سطح تحصیلات مردان به‌دلیل تغییر آگاهی ها و نگرش ها نقش آنان در تنظیم خانواده تشدید می گردد (4). در حالی‌که بسیاری از جوامع، پذیرش مسیولیت اجرایی تنظیم خانواده را از جمله وظایف و مسیولیت های زنان می دانند (5). شاید بتوان گفت به دلیل مذکور، همسران گروه مورد که از سطح بی‌سوادی بیشتر برخوردارند مسیولیت انتخاب روش تنظیم خانواده را به همسرانشان واگذار نموده اند. از سوی دیگر آموزش آشنایی با این روش به‌عنوان یک روش تنظیم خانواده در انتخاب آن موثر بوده است که این یافته نشان می‌دهد کم‌توجهی به این روش در طی جلسات مشاوره از موانع موثر در انتخاب آن بوده است. در مطالعات دیگر نیز ناشناخته بودن روش های مدرن پیشگیری از بارداری از مهم‌ترین علل عدم استفاده از این وسایل بوده است (4). پیشنهاد می گردد سیاست‌گزاران در اهمیت دادن آموزش مردان جهت مشارکت در برنامه های تنظیم خانواده و آموزش زنان درخصوص آشنایی با این روش مطمین پیشگیری از بارداری در طی جلسات مشاوره، سیاست های مناسب تری را اتخاذ نمایند.