کاربرد مدل های rs-gis در بهینه سازی گسترش شهری با تاکید بر حفظ محیط زیست (نمونۀ موردی: شهر همدان)

اهداف: هدف از این پژوهش، بررسی بهینه سازی گسترش شهر همدان در جهت حفظ محیط زیست است. بنابراین برنامه ریزی برای بهترین مکان ها جهت توسعۀ فیزیکی گسترش شهر که کمترین آسیب ها را به کاربری های کشاورزی و محیط زیست ایجاد کند، در زمرۀ اهداف این تحقیق است.روش: نوع تحقیق کاربردی و روش مورداستفاده توصیفی ـ تحلیلی است. برای بررسی بهینه سازی گسترش اندازه‌گیری‌های فضایی شهر از تکنیک‌های نوین سنجش از دور استفاده شده و تغییرات کاربری اراضی شهر بین سال‌های 1986 تا 2011، درنظر گرفته شده است.یافته ها/ نتایج: بررسی ها نشان دهندۀ کاهش شدید اراضی کشاورزی و باغات درنتیجۀ تبدیل آنها به اراضی ساخته شده است. بنابراین با استفاده از مدل ahp، مشخّصات اراضی براساس نیازهای توسعۀ شهری به پنج طبقه، از کاملاً مناسب تا کاملاً نامناسب تقسیم شدند تا گسترش آتی شهر، تنها در اراضی بایر و فاقد پوشش گیاهی که دارای شرایط مناسب جهت توسعۀ فیزیکی شهر هستند، صورت گرفته است.نتیجه گیری: نتایج حاصل از ارزیابی تصاویر ماهواره ای نشان داد که بیشترین افزایش سطوح کاربری در منطقۀ شهری همدان طی سال های مذکور، صورت گرفته است. بنابراین زمین های کشاورزی به همراه باغات منطقه بیشترین کاهش ها را نشان داداند. حال اگر این روند گسترش کالبدی شهر ادامه پیدا کند تا سال 2025، مساحتی معادل 63/720 هکتار زمین کشاورزی و پوشش گیاهی تخریب خواهد شد. بنابراین بهترین مکان برای گسترش آتی شهر همدان بیشتر در مناطق شمال غربی و شرق شهر واقع شده اند.