بررسی سیر تحول رویه‌های مدیریت منابع آب در جهان:گذار از «مدیریت به‌هم‌پیوستۀ منابع آب» به «حکمرانی پیوند آب، انرژی و غذا»

با وجود آنکه برای سالیان بسیار مسئلۀ کمبود آب به شکاف میان تقاضای موجود و تامین لازم منتسب می‌شد، به‌‌تدریج شواهد امر نشان داد که کم‌آبی در کشورهای کم‌آب جهان، فراتر از کمبود موجودی منابع آب به حکمرانی ناکارآمد آب مرتبط است؛ از سوی دیگر مسائل بخش آب به‌ دلیل آنکه از تاثیر متقابل مولفه‌های طبیعی، اجتماعی و سیاسی پدیدار شده‌اند، از جنس مسائل پیچیده و بغرنجند و در اصل، ماهیت‌ میان‌رشته‌ای دارند. این‌گونه ملاحظات، اعتبار رویه‌هایی از مدیریت آب را که تنها به اتکای قضاوت‌های کاملاً علمی یا فنی تجهیز شده، تضعیف می‌کند و برایناساس، یافتن راه‌کار برای چنین مسائلی تعیین ‌کنندۀ ظرفیت نظام حکمرانی آب تلقی می‌شود. در این شرایط، مدیریت و حکمرانی پایدار منابع ‌آب، نیازمند چهارچوب نظری است که ادراک ما از اهمیت منابع آب و شیوۀ ادارۀ آن‌ را تغییر دهد. درعین‌حال، این پرسش اساسی مطرح است که چرا با وجود بیش از دو دهه کاربرد مدیریت به‌هم‌پیوستۀ منابع آب (iwrm) به‌عنوان شیوۀ متداول مدیریت دولتی آب در کشورها، هنوز تغییری در مرزهای بخشی‌نگری به وجود نیامده است؟ مطالعۀ حاضر در پی پاسخ به این پرسش، با مرور تحلیلی و نظام‌مند سیر تحول رویه‌های مدیریت منابع آب در جهان و کنکاش پیرامون مشکلات شیوه‌های ادارۀ متمرکز بخش آب، به معرفی حکمرانی چندمرکزی پیوند آب، انرژی و امنیت ‌غذایی (wefn) به‌عنوان رویکردی نوین و جایگزین پرداخته است. براساس نتایج، رویکرد پیوند که پس از شکست راهبرد‌های مدیریت بخش‌محور پدید آمده و امروزه در بین پژوهشگران بخش آب به‌عنوان استعاره‌ای برای توصیف ماهیت به‌هم‌پیوستۀ منابع مورد توجه قرار گرفته است، به‌مثابه‌ پلی برای گذار از تنگناهای بخشی‌نگری معرفی می‌شود.

a study of the evolutionary procedures of water resources management in the world:transition from integrated water resources management to governance of water, energy and food nexus

even though the water shortage problem has been assigned to the gap between water demand and supply for years, evidence suggests that water scarcity in the world’s water-stressed countries has been prompted by inefficient water governance. on the other hand, given that water problems are a blend of natural, social, and political factors, they are complex and interdisciplinary in nature. such considerations undermine water management that are solely based on pure scientific or technical assessments. hence, finding the optimal solution for such problems determines the capacity of the water governance system. under these circumstances, the sustainable management and governance of water resources require a framework that can change our understanding of the way water resources are managed. however, the question that remains unanswered is that why after more than two decades of implementing iwrm, as the common governmental water management method in countries, there have been no remarkable changes in sectoral boundaries? the current study, with a systematic review of the evolution of water resources management in the world, explores the problems of the centralized administration of the water sector and introduces the polycentric governance of water-energy-food nexus (wefn) as a new alternative. according to the results of this study, the nexus approach, which emerged in the wake of the failure of sectoral management strategies, has attracted attention as a metaphor to describe the integrated nature of resources and as a bridge to surpass the shortcomings of sectoral thinking.