ارزیابی اثرات تنوع فعالیتهای اقتصادی بر تابآوری جوامع روستایی در برابر تغییرات اقلیمی (منطقۀ مورد مطالعه: روستاهای هدف گردشگری شهرستان سامان)

وقوع تغییرات اقلیمی دو دهۀ اخیر در ایران، نشان‌دهندۀ آن است که سکونتگاه‌های انسانی به شکل فزاینده‌ای آسیب‌پذیر شده‌انده‌اند؛ بنابراین، امروزه تلاقی موضوع تغییرات اقلیمی با مسائل توسعۀ روستایی، توجه محافل علمی را به‌سوی رهیافت تاب‌‌آوری با نگاهی جامع‌تر در مقایسه با رویکردهای پیشین جلب کرده است. تنوع فعالیت‌های اقتصادی به‌عنوان استراتژی کلیدی برای تقویت تاب‌آوری و انطباق با تغییرات اقلیمی شناخته شده است. در این راستا پژوهش حاضر با هدف ارزیابی اثرهای تنوع فعالیت‌های اقتصادی بر تاب‌آوری جوامع روستایی در برابر تغییرات اقلیمی انجام شده است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی - تحلیلی و با استفاده از رویکرد کمی است. جامعۀ آماری شامل 4519 خانوار روستایی در 11روستای شهرستان سامان است و به کمک فرمول کوکران 354 خانوار به‌عنوان نمونه تعیین شده است. به‌منظور تجزیه و تحلیل یافته‌های پژوهش، از معادله‌های ساختاری (تحلیل عاملی تاییدی) با استفاده از نرم‌افزار amos و همچنین t تک‌نمونه و کروسکال والیس با بهره‌گیری از نرم افزار spss استفاده شده است. نتایج به‌دست‌آمده از وضعیت تنوع فعالیت‌های اقتصادی نشان داد که میزان تنوع فعالیت‌های اقتصادی در روستاهای منطقۀ سامان در سطح بسیار پایینی است. ازمنظر ابعاد تاب‌آوری، بعد کالبدی بیشترین مقدار و ابعاد اقتصادی، فردی، اجتماعی، نهادی و اکولوژیکی از کمترین مقدار تاب‌آوری برخوردار بوده است. استنتاج حاصل از سنجش میزان مطلوبیت تاب‌آوری در همۀ ابعاد نشان می‌دهد که بین حد تاب‌آوری ایده‌آل و مقدار محاسبه‌شده تفاوت معناداری است. همچنین با توجه به اینکه در روستاهای مورد پژوهش تنوع فعالیت‌های اقتصادی در سطح مطلوبی نیست، این مسئله موجب کاهش تاب‌آوری در ابعاد مختلف شده است.

evaluating the effects of diversity of economic activities on eesilience of rural communities to climate change (study area: tourism villages of saman county)

the rise of climate changes in the last two decades in iran reflects growing vulnerability of human settlements. therefore, today, the intersection of climate change with rural development issues has drawn attention of academic circles to resilience approach that is more comprehensive than previous ones. diversification of economic activities is deemed a key strategy for strengthening resilience and adaptation to climate change. in this regard, the present study was conducted to evaluate the effects of the diversity of economic activities on resilience of rural communities to climate change. in this descriptive-analytical research,  a quantitative approach has been adopted. the statistical population consists of 4519 rural households in 11 villages of saman county, of which 354 households were selected as a sample using the cochran formula. the findings were analyzed using structural equations (confirmatory factor analysis) method in amos software, together with one-sample t-test and kruskal-wallis in spss software. the results reveal a very low level of diversity of economic activities in the villages of saman region. as for the dimensions of resilience, the physical dimension has the highest and the economic, individual, social, institutional and ecological dimensions have the lowest resilience. the conclusion drawn from measuring the desirability of resilience in all dimensions suggests a significant difference between the ideal resilience and the calculated values. also, the undesirable diversity of economic activities in the studied villages  has weakened resilience in different dimensions.